پیش بینی الگوی آتشباری در معدن مس سرچشمه با استفاده از سیستم فازی

خرد شدگی مطلوب سنگ مهم ترین هدف عملیات آتشباری در معادن روباز می باشد، زیرا در این صورت می توان هزینه های تولید را به طور قابل ملاحظه ای کاهش داد. تا کنون روش های تجربی زیادی برای پیش بینی خردایش سنگ ناشی از انفجار پیشنهاد شده است ولی این روش ها از دقت کافی برخوردار نمی باشند. در سال های اخیر، استفاده از روش های هوش مصنوعی به ویژه سیستم فازی برای شبیه سازی عملیات آتشباری و پیش بینی خردایش، بسیار رایج شده است. در این تحقیق با استفاده از سیستم فازی مدلی برای پیش بینی خردایش در عملیات آتشباری معدن مس سرچشمه ارائه شده است. جهت ساخت مدل پیشنهادی، طی چهارده ماه فعالیت میدانی، یک بانک اطلاعاتی شامل مشخصات الگوهای آتشباری و خصوصیات سنگ های معدن تهیه گردید و بر اساس آن پایگاه قواعد فازی ایجاد شد. همچنین روش آنالیز تصویری برای تعیین کیفیت خردایش به کار گرفته شد. ضخامت بار سنگ، فاصله ردیفی، قطر چال ها، طول گل گذاری، خرج ویژه، عدد اشمیت و فاصله داری درزه پارامترهای ورودی مدل جهت پیش بینی خردایش به عنوان تنها خروجی مدل در نظر گرفته شدند. برای ارزیابی عملکرد سیستم فازی، یک مدل ریاضی نیز با استفاده از روش رگرسیون چند متغیره جهت تعیین رابطه پارامترهای ورودی و خروجی ارائه شد. ارزیابی عملکرد این دو روش با استفاده از شاخص های آماری ضریب تصمیم گیری، جذر متوسط مربعات خطا و واریانس محاسبه شده خطاها بین خردایش پیش بینی شده و اندازه گیری شده (واقعی) صورت پذیرفت. بر اساس نتایج به دست آمده کارایی مدل هوشمند فازی با ضریب تصمیم گیری 92/. بسیار بالاتر از مدل رگرسیونی می باشد. در پایان، آنالیز حساسیت مدل فازی برای مشخص شدن میزان تأثیر پارامتر های ورودی بر روی پارامتر خروجی صورت گرفت و مشخص گردید که به ترتیب عدد اشمیت و فاصله داری درزه بیشترین و کمترین تاثیر را بر خردایش سنگ دارا می باشند.