تصحیح وتحقیق وشرح جامع دیوان عدی بن زید العبادی

چکیده: عدی بن زید عبادی یکی از شاعران عصرجاهلی واز رجال وسیاستمداران دربار ساسانی بود که در سرزمین حیره چشم به جهان گشود. دوران زندگی عدی درحیره، هم عصر با حکومت مناذره در این سرزمین بود. مناذره کارگزاران ایران در اطراف عراق بودند. عدی ازمیان طایفه ی عباد (ساکنان مسیحی وشهر نشین حیره) برخاست، و به همین سبب به (عدی بن زید عبادی) مشهور شد. او در خانواده ای مسیحی و متمدن، بزرگ شد، زبان عربی وفارسی را فرا گرفت و با معرفی یکی از مرزبانان ایرانی، دبیر ومترجم عربی دربار ساسانیان شد و ساکن مدائن گشت. تدبیر او، در به حکومت رسیدن نعمان بن منذر، یکی از پادشاهان حیره بسیار موثر وتعیین کننده بود، اما سرانجام به دستور همین پادشاه زندانی و سپس کشته شد. عدی از لحاظ ادبی، دارای جایگاه برجسته ای است. او شاعری است که در محیط شهری و متمدن پرورش یافته، زبان شعری او سلیس وروان است و از پیچیدگی وفخامت شعری بادیه نشینان برخوردار نیست، البته آنجا که به مضامین تقلیدی مانند وصف (اسب ، شتر) ووصف اطلال می پردازد الفاظ او دارای جزالت وفخامت است. او به دلیل آمد و شدهایی که به دربار ساسانی داشته، تحت تأثیر فرهنگ و زبان فارسی قرار گرفته والفاظ فارسی بسیاری را در اشعارش به کار برده است. در اشعار او اثری از مدح شاهان دیده نمی شود. وصف خمر، استعطاف، اعتذار و برخی از معانی حکمت آمیز، اساس شعر عدی است. او در سرودن اعتذاریات و شعر قصصی سرآمد بوده وداستان هایی مانند قصه ی خلقت آدم را به صورت شعر بیان نموده است. در این پایان نامه سعی شده، تا ابعاد ناشناخته ی زندگی عدی واشعار وی در حد توان پژوهشگر، مورد بررسی قرار گیرد.