پویایی شناسی جمعیت ماهی خیاطهalburnoides bipunctatus در رودخانه تجن ساری و اثر سد شهید رجائی بر آن

پویایی شناسی جمعیت ماهی خیاطهalburnoides bipunctatus در رودخانه تجن ساری و اثر سد شهید رجائی بر آن خیاطهalburnoides bipunctatus از فراوانترین ماهیان رودخانه ای در حوضه جنوبی دریای خزر می باشد. در ایران طبق ضوابط iucn از نظر حفاظتی در طبقه lc (کمترین نگرانی) بوده و مطالعه چندانی روی آن انجام نشده است. این مطالعه برای بررسی پویایی جمعیت و تنوع و تمایز ماهی خیاطه در رودخانه تجن و اثر سد شهید رجایی بر این گونه، طراحی شد. ماهیان طی 9 ماه بوسیله الکتروشوکر صید گردیدند. رابطه طول-وزن، الگوی رشد، فاکتور وضعیت، فاکتورهای رشد برتالنفی و gsi تعیین گردیدند. میزان هماوری نیز در فصل تولیدمثل تعیین گردید. برای مقایسه میانگین ها بین دو ایستگاه آزمون t-test و ancova استفاده شد. الگوی رشد تنها در جنس نر ایستگاه دوم ایزومتریک و بقیه موارد آلومتریک مثبت بودند. طول ماهیان خیاطه دو ایستگاه اختلاف معنی داری نشان داد (05/0 (p? درحالیکه وزن و فاکتور وضعیت تنها در جنس نر بین دو ایستگاه اختلاف معنی داری داشتند (05/0 .(p?و مقدار فاکتور وضعیت همواره بالای 2 بدست آمد. متوسط هماوری مطلق در بالادست 176±476 و در پایین دست 115±441 بدست آمد که اختلاف معنی داری نداشتند (05/0 .(p>53 صفت ریخت سنجی و 16 صفت شمارشی در 100 نمونه اندازه گیری گردید. در مورد داده های ریخت سنجی (پس از استاندارد سازی) و شمارشی از آنالیز تجزیه به مولفه های اصلی (pca)، آنالیز تابع متمایز کننده (dfa) و آنالیز کلاستر استفاده گردید. نتایج dfa نشان داد که جمعیت ماهیان دو ایستگاه در صفات ریخت سنجی %93 و صفات شمارشی %78 از یکدیگر متمایز شدند. pca نشان داد که دو ایستگاه در صفات ریخت سنجی در 8 فاکتور و در صفات شمارشی در 6 فاکتور از یکدیگر متمایز شدند. دندروگرام upgma نیز، ماهیان دو ایستگاه را از یکدیگر متمایز نمود. احتمالا دلیل تمایز در جمعیت ماهیان دو ایستگاه مربوط به اثر سد بر زیستگاه و بدنبال آن فاکتورهای ریخت سنجی و شمارشی می باشد. کلید واژه: ماهی خیاطه،alburnoides bipunctatus ، پویایی جمعیت، رودخانه تجن ساری، صفات ریخت شناسی و شمارشی