تاثیر برخی اقدامات مکتب خلفا؛زندیقان و غالیان در تفسیر مفسران

پایان نامه
چکیده

در این رساله سه جریان مهم؛ مکتب خلفاء، زندیقان و غالیان، مورد باز شناسی قرار گرفته و آن دسته از اقدامات آنان که در زمینه تفسیر مفسران تأثیر گذار بوده، ارزیابی شده است. مکتب خلفاء، که پس از رحلت رسول گرامی اسلام(ص) در برابر مکتب اهل بیت(ع) تاسیس و بدست امویان و عباسیان(به طور عموم) توسعه یافت، در حقیقت ارائه کننده نسخه حکومتی حاکمان جور از اسلام و توجیه گر اعمال نامشروع و ظالمانه آنان بود. برخی اقدامات پیروان این مکتب، چون:تدوین و نشر حدیث، خلق تئوری عدالت جمیع صحابه، ترویج احادیث جعلی و اسرائیلی؛ از طرفی موجب به حاشیه راندن فرهنگ و تفاسیر اهل بیت (ع) در جامعه مسلمانان شده است. از طرف دیگر سبب بروز افکار وعقاید باطلی چون: جبرگرایی، تشبیه، تجسیم و رویت خداوند در میان مسلمانان شده و علاوه برآن زمینه ساز رویکرد برخی مفسران و قاریان به تفسیر اجتهادی و اجتهاد در قرائت شده است. که این خود اختلاف در برداشت از آیات قرآن کریم و در نتیجه اختلاف تفاسیر را در پی داشته است. زندیقان که از آغاز دعوت اسلامی در جامعه آن روزگار حضور داشتند، بیشتر به نظر می رسد در اواخر دوران بنی امیه و در دوران خلفای عباسی به اوج تحرکات سیاسی مذهبی خود دست یافتند. جعل و ترویج احادیث در تشبیه و تجسیم خداوند متعال و تنقیص عصمت پیامبر(ص) و در نتیجه تخریب پایه های تفسیر صحیح از آیات قرآن ، پرداختن افراطی به شعر و شاعری و در نتیجه کم رنگ شدن پرداختن به قرآن و تفسیر آن ، اعتراض بر آیات قرآن و شبهه افکنی در مضامین آنها، تنها بخشی از اقدامات آنان است که در این مجال ذکر شده است . غالیان که هیچ نسبتی با اسلام و مسلمانان نداشتند جز اینکه به آن تظاهر می کردند، با جعل حدیث، اباحی گری، ترویج عقاید باطل و تبلیغات سوء در شأن اهل بیت‏علیهم السلام زمینه‏ای را ایجاد کردند تا برخی تفاسیر و تأویلات آیات در تفاسیر شیعه، در خصوص اهل بیت‏علیهم السلام و دشمنان ایشان محصور گردد. مهمتر اینکه سبب گشتند تا برخی روایات تفسیری و تأویلی ساختگی و دروغین به جرگه احادیث اهل بیت (ع) راه یافته، که از طرفی زمینه اتهام دشمنان بر ضد شیعه را فراهم ساخته و از طرف دیگر سبب بی اعتمادی به برخی راویان و احادیث تاویلی و تفسیری ایشان شده است.

منابع مشابه

بررسی مکتب تفسیر علمی از دیدگاه مفسران

قرآن کریم کتاب هدایت بشر در همه اعصار است، برای بهره مندی از هدایت این کتاب آسمانی لازم است که آیات آن به طور دقیق و صحیح فهمیده شود و تلاش علمی تمام مفسران در طول تاریخ برای این فهم دقیق بوده است و هر مفسری در راستای توان علمی و تخصصی خود و نیز با توجه به معارف متنوعی که در قرآن آمده است به تفسیر قرآن پرداخته و این خود سبب بوجود آمدن شیوه های مختلف تفسیری در طی قرون شده است، تفسیر علمی هم به ع...

متن کامل

بررسی مکتب تفسیر علمی از دیدگاه مفسران

قرآن کریم کتاب هدایت بشر در همه اعصار است، برای بهره مندی از هدایت این کتاب آسمانی لازم است که آیات آن به طور دقیق و صحیح فهمیده شود و تلاش علمی تمام مفسران در طول تاریخ برای این فهم دقیق بوده است و هر مفسری در راستای توان علمی و تخصصی خود و نیز با توجه به معارف متنوعی که در قرآن آمده است به تفسیر قرآن پرداخته و این خود سبب بوجود آمدن شیوه های مختلف تفسیری در طی قرون شده است، تفسیر علمی هم به ع...

متن کامل

فیض کاشانی و تفسیر به رأی در مقایسه با آرای برخی مفسران

در این نوشتار ابتدا آیات و روایات مرتبط با شیوه نکوهیدۀ تفسیر به رأی مطرح شده، سپس با بیان برداشتهایی در این زمینه، این امر از دیدگاه مرحوم فیض کاشانی و برخی بزرگان بررسی شده است. فیض با تبیین مراد احادیث تفسیر به رأی و اخبار ضرب قرآن و نیز اخبار دالّ بر منع تفسیر به غیر نص، در رفع تعارض و تناقض ظاهری میان اخبار فوق با دیگر آیات و روایاتِ توصیه به تدبّر در قرآن و روایات عرضه احادیث و اخبار به قرآن...

متن کامل

مکتب تفکیک و تفسیر اثری

The school of Tafkik (separation) argues that religious knowledge and human science, especially philosophy and mysticism, are two detached areas. This school has some views about the interpretation of Quran and the role of tradition on it which is required to be investigated and analyzed. Although this school refers to Ijtihadi approach as a legitimate method in interpretation, it rejects this ...

متن کامل

فیض کاشانی و تفسیر به رأی در مقایسه با آرای برخی مفسران

در این نوشتار ابتدا آیات و روایات مرتبط با شیوه نکوهیدۀ تفسیر به رأی مطرح شده، سپس با بیان برداشتهایی در این زمینه، این امر از دیدگاه مرحوم فیض کاشانی و برخی بزرگان بررسی شده است. فیض با تبیین مراد احادیث تفسیر به رأی و اخبار ضرب قرآن و نیز اخبار دالّ بر منع تفسیر به غیر نص، در رفع تعارض و تناقض ظاهری میان اخبار فوق با دیگر آیات و روایاتِ توصیه به تدبّر در قرآن و روایات عرضه احادیث و اخبار به قرآن...

متن کامل

مبانی تفسیر قرآن از دیدگاه مفسران شیعه

مبانی تفسیر قرآن یکی از مهمترین مباحث در حوزۀ علوم قرآنی به شمار می‌آید و پیوسته مورد توجه و اهتمام قرآن پژوهان و علاقه مندان به قرآن کریم به ویژه مفسران بزرگ بوده است. مبانى تفسیر، اصول موضوعه و باورهاى بنیادینى‌اند که تفسیر قرآن بر آن‌ها استوار است. این باورها و قضایا بر اصل امکان و جواز تفسیر یا کیفیت و روش و اصول و قواعد تفسیر اثرگذار بوده، به آن‌ها جهت مى‌دهند. در واقع مبانى تفسیر، سبب چگو...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023