تأثیر پایه بر خصوصیات کیفی و عمر انبارمانی میوه سیب رقم گلاب کهنز

سیب (malus domestica borkh.) بعد از موز دومین میوه مهم تولیدی در جهان است. از لحاظ تجاری، ایران چهارمین کشور تولید کننده سیب می باشد. در بین ارقام محلی ایران، ارقامی از سیب معروف به گلاب وجود دارد که به دلیل زودرسی و دارا بودن عطر و طعم خاص جایگاه ویژه ای دارند. با این وجود عمر نگهداری بسیار کوتاه این رقم از سیب سبب شده تا مدت عرضه آن به بازار کوتاه باشد. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر پایه های b9، m9، m26، mm106، mm111 و بذری بر عمر انبارمانی میوه سیب رقم‘گلاب کهنز’ انجام گرفت. بدین منظور میوه های سیب از باغی در منطقه سمیرم اصفهان، در مرحله بلوغ فیزیولوژیکی برداشت و برای مدت صد و بیست روز در دمای 2 درجه سانتی گراد نگهداری شده و برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آن ها مورد ارزیابی قرار گرفت. پژوهش به صورت طرح کرت های خردشده در زمان در قالب طرح پایه بلوک کاملا تصادفی و در سه تکرار انجام شد. پژوهش دیگری به منظور بررسی اثر پایه بر کیفیت میوه در زمان بلوغ تجاری، در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار صورت گرفت. نتایج پژوهش اول نشان داد که پایه اثر معنی داری بر همه صفات تحت پژوهش داشته است. نتایج حاصل نشان داد که بالاترین میزان سفتی، مواد جامد محلول و اسیدهای آلی، در میوه های حاصل از درختان پیوند شده بر روی پایه های m26 و m9 وکمترین میزان آن در پایه های mm111 و mm106 مشاهده شد. کمترین مقدار شاخص طعم میوه (ssc/ta) در پایه های m26، mm106، m9، بذری و mm111 و بیشترین مقدار این شاخص در پایه b9 مشاهده گردید. از طرفی بیشترین کاهش وزن میوه در درختان پیوندی بر روی پایه b9 و کمترین میزان در پایه های mm106، mm111 و بذری اتفاق افتاد. پایه های m26 و m9 نیز کاهش وزن متوسطی را نشان دادند. بررسی اثر پایه های مختلف بر شاخص نشاسته نشان داد که بیشترین مقدار این شاخص مربوط به پایه m26 و m9 و کمترین میزان آن مربوط به پایه های mm106 و mm111 بوده است. همچنین اثر زمان بر تمامی صفات اندازه گیری شده در طول دوره نگهداری در انبار، معنی دار بود. اثر متقابل پایه و زمان نیز به جز در مورد شاخص نشاسته، در مورد سایر صفات معنی دار نبود. در پژوهش دوم، پایه بر هیچ یک از صفات مورد بررسی در زمان بلوغ تجاری به جز قطر میوه اثر معنی داری نداشت. یافته های مربوط به قطر میوه نشان داد که میوه های حاصل از درختان پیوندی بر روی پایه های m26 و m9از اندازه مطلوبی برخوردار بوده اند. در این مطالعه، پایه همچنین اثر معنی داری بر میزان عناصر کلسیم و پتاسیم و نسبت پتاسیم به کلسیم در میوه ها داشت. به گونه ای که بیشترین میزان کلسیم و پتاسیم و کمترین مقدار نسبت پتاسیم به کلسیم در پایه های m26 و m9 مشاهده گردید. در مجموع پایه های m26 و m9 نسبت به سایر پایه ها اثر مثبت بر اندازه میوه، میزان عناصر کلسیم و پتاسیم، رنگ میوه، و نیز حفظ خصوصیات کیفی میوه طی مدت نگهداری در انبار سرد داشته اند.