مکان یابی هیدرولیکی و هیدرولوژیکی به منظور احداث سد مخزنی با استفاده از مدل کامپیوتری، مطالعه ی موردی: حوزه آبریز رودخانه چهاردانگه-استان مازندران

مکان یابی برای احداث سد مخزنی، عمدتاً بر مبنای بازدید های صحرایی و با در نظر گرفتن تعداد محدودی لایه های اطلاعاتی انجام می پذیرد، اما با توجه به معیار های تصمیم گیری در مکان یابی مناطق مناسب برای احداث سد های مخزنی و قدرت و توانایی های منحصر به فرد تکنیک های سنجش از دور (rs) و gis در جمع آوری، ذخیره سازی، مدیریت و تلفیق این معیار ها و سایر داده های مربوط به آن، استفاده از این تکنیک ها در مکان یابی احداث سد به منظور سهولت کار، کاهش قابل ملاحظه هزینه ها و صرفه جویی در وقت توصیه می گردد. در این پژوهش مکان یابی هیدرولیکی و هیدرولوژیکی برای احداث سد مخزنی بر رودخانه چهاردانگه انجام شد. در مکان یابی برای احداث سد، نکته حائز اهمیت شناخت خصوصیات فیزیوگرافی حوزه می باشد که برای این منظور مطالعات در سه مرحله انجام شد. در مرحله اول با پردازش تصاویر ماهواره ای 2007irs نقشه کاربری اراضی منطقه در محیط نرم افزار envi استخراج شد. در مرحله دوم شبیه سازی هیدرولوژیکی در محیط نرم افزار hec-hms انجام شد و مدل برای سه واقعه سیل واسنجی و بر اساس یک واقعه مورد اعتبار سنجی قرار گرفت. سپس بارش با دوره های بازگشت 25، 100، 1000، 10000 و pmf در مدل مذکور وارد شد و هیدروگراف-های سیل مربوطه شبیه سازی گردید. در مرحله سوم به منظور شبیه سازی هیدرولیکی از مدل hec-ras استفاده شد و پس از شبیه سازی شرایط جریان برای چهار واقعه سیل، عمق آب شبیه سازی شده در محل ایستگاه هیدرومتری ورند با مقدار ثبت شده مقایسه گشت و مبنای واسنجی مدل برای شبیه سازی هیدرولیکی قرار گرفت. در ادامه برای سه دوره بازگشت 25، 1000 و pmf پهنه های سیل در دو حالت قبل و بعد از احداث مخزن در 9 موقعیت پیشنهادی، شبیه سازی و حجم مخازن در موقعیت های مذکور برآورد گردید. در نهایت با استفاده از همپوشانی نقشه های پهنه سیل پس از احداث مخزن و نقشه کاربری اراضی منطقه، میزان تخریب پوشش جنگلی و مرتعی در موقعیت های پیشنهادی برای احداث مخزن، برآورد گشت. مقایسه نتایج نشان داد موقعیت 8 با آورد سالانه و حجم مخزن بیشتر و نیز تخریب کمتر می تواند برای احداث سد مناسب باشد.