ارزیابی تاثیر اقتصادی –اجتماعی پروژه های آبیاری تحت فشار در استان یزد

محدودیت منابع آب، ضرورت استفاده بهینه از آب در بخش کشاورزی را نشان می دهد. یکی از روش های استفاده بهینه از آب در بخش کشاورزی، بکارگیری روش های نوین آبیاری ازجمله سیستم های آبیاری تحت فشار می باشد. این تحقیق جهت ارزیابی اقتصادی و اجتماعی آبیاری تحت فشار در استان یزد می باشد. به این منظور تعداد 22 نمونه از کل طرح های استان یزد (به تفکیک هر شهرستان) انتخاب شدند و پرسشنامه هایی جهت به دست آوردن اطلاعات اقتصادی و اجتماعی طرح ها توسط مالکان مزارع پر شد. با استفاده از این اطلاعات ابتدا ارزیابی اجتماعی طرح ها انجام شد که با توجه به آن، موارد موثر بر پذیرش و عدم پذیرشسیستم های آبیاری تحت فشار مشخص گردیدند. در این میان مهمترین عوامل موثر بر پذیرش سیستم های آبیاری تحت فشار عبارت از: افزایش بازدهی محصولات پس از استفاده از سیستم، افزایش عملکرد در میزان محصولات، افزایش کیفیت محصول، افزایش مساحت مزرعه، کاهش نیروی کار، دانستن مزایای سیستم، تجربه خشکسالی در منطقه و کمبود روزافزون آب می باشد. مهمترین عوامل موثر بر عدم پذیرش عبارت است از مشکلاتی که در راه دریافت وام وجود دارد، کوتاه بودن زمان باز پرداخت وام، عدم ارائه آموزش به بهره برداران سیستم، کوچک بودن و پراکندگی اراضی. در مورد ارزیابی اقتصادی از سه شاخص نرخ بازده داخلی، ارزش حال خالص و نسبت منفعت به هزینه استفاده شده است. با توجه به نتایج به دست آمده ارزش حال خالص برای تمام طرح ها مثبت بود و نسبت منفعت به هزینه برای تمام طرح ها بیشتر از یک بود که این دو عامل بیانگر اقتصادی بودن اجرای سیستم های آبیاری تحت فشار در استان یزد می باشد و نرخ بازده داخلی برابر 8/43% برآورد شد که نسبتا خوب می باشد.