تأثیر مکمل های کود آلی بر رشد، عملکرد و کارآیی مصرف کود نیتروژن در برنج

به منظور بررسی تأثیر مکمل های کود آلی بر رشد، عملکرد و کارآیی مصرف کود نیتروژن در برنج، آزمایش مزرعه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 10 تیمار و سه تکرار در سال 1388 در موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل ترکیب کودهای شیمیایی و مکمل های کود آلی در پنج سطح و رقم برنج در دو سطح (خزر و هاشمی) بودند. نتایج نشان داد که بیشترین تعداد پنجه بارور در بوته (3/20 پنجه بارور)، طول خوشه (4/31 سانتی متر)، عملکرد بیولوژیک (1/15619 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد دانه (7/5371 کیلوگرم در هکتار) از تیمار کودی b2 (کود شیمیایی کامل + سه مکمل کود آلی) به دست آمد. بالاترین راندمان تبدیل نیز به میزان 2/69 درصد از تیمار کودی b2 (کود شیمیایی کامل + سه مکمل کود آلی) بدست آمد و تیمار کودی b3 (50 درصد کود شیمیایی کامل + سه مکمل کود آلی) کمترین میزان برنج خرد (6/9 درصد) را به خود اختصاص داد. در بین تیمارهای دریافت کننده کود شیمیایی، تیمار کودی b3 (50 درصد کود شیمیایی کامل + سه مکمل کود آلی) بیشترین مقدار شاخص برداشت نیتروژن (3/45 درصد)، کارآیی فیزیولوژیک نیتروژن (6/54 کیلوگرم بر کیلوگرم)، کارآیی جذب نیتروژن (0/35 کیلوگرم بر کیلوگرم)، کارآیی زراعی نیتروژن (3/23 کیلوگرم بر کیلوگرم) و کارآیی مصرف نیتروژن (4/26 کیلوگرم بر کیلوگرم) را داشت. رقم هاشمی نیز در انواع کارآیی های مصرف نیتروژن بر رقم خزر برتری داشت. به نظر می رسد که مصرف عناصر مورد نیاز رشد گیاه برنج به صورت محلول پاشی، روشی موثر در کاهش کود مصرفی در خاک شالیزار و هدرروی آن باشد و بعلاوه به علت جذب سریع عناصر در این روش در مراحل مهم رشد گیاه، باعث بهبود صفاتی چون تعداد پنجه بارور دربوته، طول خوشه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه می شود. مصرف مکمل های کود آلی، باعث کاهش مصرف کود شیمیایی و افزایش کارآیی مصرف نیتروژن گردید که این موضوع می تواند به کاهش تلفات کود نیتروژن در زراعت برنج کمک کند.