بررسی عقلانیت در اقتصاد اسلامی و تأثیر آن بر امنیت اقتصادی
پایان نامه
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد
- نویسنده زینب شوریده بخت
- استاد راهنما محمد حسین حسین زاده بحرینی سید محمد حسینی
- تعداد صفحات: ۱۵ صفحه ی اول
- سال انتشار 1389
چکیده
عقل یک ابزار شناخت و یکی از مبانی معرفت شناسی است که تأثیر مهمی بر محتوا، قلمرو و متدولوژی علم اقتصاد دارد. از جمله نظریات مهم اقتصادی بحث رفتار عقلانی و یا عقلانیت در عاملان اقتصادی است. در این تحقیق سعی شده تا ویژگی های عقلانیت در اقتصاد اسلامی بیان شده و تأثیر آن بر امنیت اقتصادی بررسی شود. نتایج تحقیق نشان می دهد که اسلام معتقد است، که عقل انسان به عنوان یک ابزار شناخت، دارای محدودیت ها وموانعی است و برای تشخیص و تصمیم گیری لازم است که انسان درکنار عقل خود از وحی وآموزه های دینی کمک بگیرد و این مطلب برروی دیدگاه های انسان اقتصادی اثرگذار است. عقلانیت در اقتصاد سرمایه داری از نوع عقلانیت ابزاری است؛ که در آن اهداف، توسط امیال و خواسته های فرد تعیین می شود و نقش عقل تنها به تصمیم گیری درباره چگونگی رسیدن به اهداف محدود می گردد. اما عقلانیت در اقتصاد اسلامی دامنه و تعریف وسیع تری دارد. بر اساس این تعریف، انسان مسلمان هم در انتخاب اهداف و هم در نحوه تحقق آن ها از عقل خود در کنار آموزه های وحی کمک می گیرد. به عبارت دیگر، نقش عقل در زندگی یک فرد مسلمان – علاوه بر تصمیم گیری درباره چگونگی رسیدن به اهداف- به مداخله در انتخاب اهداف نیز توسعه می یابد و این امر مهم- انتخاب اهداف- به امیال و غرائز فرد واگذار نمی شود. بررسی شاخص های رایج اندازه گیری امنیت اقتصادی نشان می دهد، که همه شاخصهای مزبور مبتنی بر عقلانیت ابزاری هستند. این شاخصها در یک جامعه و اقتصاد اسلامی نیز قابل استفاده اند. زیرا عقلانیت ابزاری در اقتصاد اسلامی مورد توجه و قابل قبول می باشد. در عین حال، بی-توجهی ابداع کنندگان شاخصهای امنیت اقتصادی به کارکرد دیگر عقل که همان هدفگذاری برای زندگی فردی و اجتماعی انسان است باعث شده است تا شاخص های مزبور از جامعیت و استحکام کافی برخوردار نباشند. باز طراحی شاخصهای امنیت اقتصادی بر مبنای عقلانیت ذاتی به ساخت شاخص های جدیدی منجر خواهد شد که توجه به امنیت دیگران- در کنار توجه به امنیت فرد- از مهمترین دستاوردهای آن خواهد بود.
منابع مشابه
عقلانیت اقتصادی در بوته نقد اقتصاد رفتاری
ارائه تحلیل‌های واقع‌گرایانه در خصوص پدیده‌های اقتصادی مستلزم در‌نظر‌داشتن محدودیت‌ها و پیچیدگی‌های رفتار انسانی است. در اقتصاد متعارف به دلایل متعددی فرض عقلانیت سنگ‌بنا و پیش‌فرض اصلی تمام نظریه‌های اقتصادی را تشکیل می‌دهد. فرض عقلانیت اقتصادی منجر به برخی ساده‌سازی‌ها در تحلیل اقتصادی می‌شود که باعث فراموشی سپرده شدن ملاحظات رفتاری انسان‌های واقعی می‌گردد. برخی اقتصاددانان متعارف الگوهای م...
متن کاملبررسی تطبیقی تأثیر ملاک‌های مختلف ارزش‌داوری اخلاقی در سیاست‌گذاری‌های اقتصادی و دلالت‌های آن برای اقتصاد اسلامی
هرچند اقتصاددانان می‌کوشند تا نظریاتشان فاقد ارزش‌داوری‌های اخلاقی باشد، امّا نظریاتشان ناگزیر ارزش‌بار است. در این مقاله به بررسی تأثیرپذیری سیاست‌های پیشنهادی اقتصاددانان از مکاتب اخلاق هنجاری پرداخته می‌شود. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد که رویکردهای غایت‌گرایی، وظیفه‌گرایی، فضیلت‌گرایی و حق‌محوری اقتضائات خاصی در سیاست‌گذاری اقتصادی دارند. این رویکردها با اثرگذاری بر تعیین اهداف سیاست‌های اقتص...
متن کاملعقلانیت اقتصادی در بوته نقد اقتصاد رفتاری
ارائه تحلیل های واقع گرایانه در خصوص پدیده های اقتصادی مستلزم در نظر داشتن محدودیت ها و پیچیدگی های رفتار انسانی است. در اقتصاد متعارف به دلایل متعددی فرض عقلانیت سنگ بنا و پیش فرض اصلی تمام نظریه های اقتصادی را تشکیل می دهد. فرض عقلانیت اقتصادی منجر به برخی ساده سازی ها در تحلیل اقتصادی می شود که باعث فراموشی سپرده شدن ملاحظات رفتاری انسان های واقعی می گردد. برخی اقتصاددانان متعارف الگوهای مبت...
متن کاملبررسی مؤلفه‌های اقتصاد مقاومتی در نظام درآمدی دولت و تأثیر آن بر رشد اقتصادی ایران
مطالعه ی حاضر به بررسی مولفه‌های اقتصاد مقاومتی در نظام درآمدی دولت و تاثیر آنها بر رشد اقتصادی ایران با استفاده از داده های سری زمانی سالانه، طی دوره ی1391-1344می پردازد. متغیرهای به کار رفته در این پژوهش عبارتند از نرخ رشد اقتصادی، سهم هزینه های دولت از تولید ناخالص داخلی (شاخص اندازه ی دولت)، سهم در آمدهای نفتی و مالیات از تولید ناخالص داخلی می باشد. برای بررسی رابطه‌ی کوتاه مدت و بلند مدت ا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023