ادبیات پیشگویانه ی زرتشتیان در نخستین سده های اسلامی

پایان نامه
چکیده

آیین زرتشتی از اوایل سده سوم میلادی ،به شدت به دستگاه سلطنتی شاهنشاهی ساسانی وابسته شده بود و سرانجام در نتیجه ی حمایت ساسانیان،به آیین رسمی دولتی و ملی ایران تبدیل شد.با این وجود تهاجم اعراب مسلمان- در نیمه ی اول سده ی هفتم میلادی- و سقوط دولت ساسانی باعث شد زرتشتی گری حامیان دولتی و اقتدار سیاسی خود رااز دست بدهد.از آن پس دینورزان زرتشتی برای پاسداشت کیش کهن در جریان مجادلات و منازعات مذهبی با علمای اسلام و دیگر ادیان رایج زمان- از آنجایی که فاقد توان مقابله ی سیاسی و نظامی شده بودند- ناگزیر به پی ریزی سبک نوینی از ادبیات پارسی میانه(= پهلوی) موسوم به ادبیات پیشگویانه و آخرالزمانی شدند. بدین ترتیب زرتشتیان برای بیان نیازها،آرزوها و دیدگاه های خویش،بهترین راه را در پرداختن به اساطیر و موضوعات رستاخیزی مبتنی بر پایان جهان یافتند.پیشوایان زرتشتی از طریق این متون پیشگویانه،چرایی و چگونگی زوال زرتشتی گری و ضعف روحانی زرتشتیان و اشغال ایران توسط اعراب مسلمان را توضیح دادند.ازآنجایی که در اساطیر زرتشتی یکی از نشانه های رستاخیز و ظهور نجات بخشان آخرالزمان،رواج دروغ و بدی و دشمنی اهریمنی است،موبدان زرتشتی از این مضمون برای توجیه اوضاع و شرایط مردم ایران(زرتشتیان)- پس از ورود اسلام- سود بردند. به تدریج در نخستین سده های اسلامی-خصوصأ در قرون سوم و چهارم هجری(نهم و دهم میلادی)- در نتیجه ی شکل گیری رنسانس نوشتاری زرتشتیان،جریان نگارش متون و آثار دینی و غیر دینی پهلوی بوجود آمد.زرتشتیان از طریق این نوشته ها- که بسیاری از آن ها ترجمه ی پهلوی متون اوستایی است- به بازگویی اعتقادات دینی مربوط به رستاخیز و ظهور نجات بخشان زرتشتی پرداختند. هدف اصلی این تحقیق،واکاوی مهمترین عوامل شکل گیری ادبیات پیشگویانه و دیدگاه های مربوط به رستاخیز چون،زندگی پس از مرگ،بهشت و دوزخ،پیروزی نهایی نیکی و نابودی بدی و ظهور سوشیانت(= منجی موعود زرتشتیان) است.بررسی نقش موثر ضعف سیاسی و روحانی ایران در روزگار ساسانی،بر پیشروی نظامی،سیاسی و مذهبی اعراب مسلمان؛و گرایش زرتشتیان ایران در سده های میانه ی تاریخ ایران به باورها و اعتقادات آخرالزمانی،یکی دیگر از اهداف پرداختن به این موضوع است. واژگان کلیدی: زرتشتیان، ادبیات پیشگویانه،زبان پهلوی،اهورامزدا،زبان اوستایی و سوشیانت.

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

زنان در نخستین سده های اسلامی

موضوع این مقاله، حضور زن در جامعه اسلامی است. زن در سه حوزة علمی، اجتماعی و اقتصادی مورد بحث قرار گرفته و رابطة بین نگاه حاکمیت اسلامی بر مبنای عمل به سیرة نبوی و علوی و حضور اجتماعی زن و برعکس فاصلة حاکمان از عمل به سیره مورد توجه این مقاله بوده است. نویسنده سعی داشته که بین آنچه در میراث و تمدّن اسلامی که حاصل عملکرد حاکمان است، با آنچه اصل اسلام و بر مبنای عمل به سیرة نبوی و علوی است، فرق نهد...

متن کامل

بازرگانی دریایی سیراف در سده های نخستین اسلامی

بندر سیراف با هدف گسترش بازرگانی و امنیت خلیج فارس در دورۀ ساسانی پدید آمدو به زودی چون اُبُلّه اهمیت بسیار یافت . پس از اسلام، خصوصا در قرون سوم و چهارمهجری، زمینه ها و عواملی باعث شدند تا سیراف به بندری طراز اول در خلیج فا رسمبدل شود و دوره ای از رونق و شکوفایی را تجربه کند . از این عوامل ، تنزّل بصره بهسبب آشوب های سیاسی، موقعیت مساعد جغرافیایی سیراف و عمق مناسب سواحل آن،تجارب و تلاش های دریانور...

متن کامل

دریانوردی مسلمانان در سده های نخستین اسلامی 2

دریانوردی و کشتیرانی قرن ها مورد توجه مسلمانان بود . ایشان برای پرداختن بهدریانوردی اهداف و انگیزه های خاصی داشتند و این اهداف و انگیزه ها را بایدعوامل اصلی رونق کشتیرانی در تمدن اسلامی در شمار آورد . دریانوردی بااهداف نظامی، به منظور تصرف سرزمین های مختلف و الحاق آن ها به قلمروحکومت اسلامی از اولین دهه های ظهور اسلام آغاز شد و قرن ها به صورت جدیادامه یافت . دریانوردی تجاری نیز به منظور حمل و ن...

متن کامل

نخستین منظومه ی نحوی در ادبیات عربی

منظومه های نحوی جایگاه ویژه ای در ادبیات عربی و آموزش علم نحو دارند. مشهورترین این منظومه ها الفیه ی ابن مالک (م.672) است. ولی پیش از او احمد بن منصور یشکری (م.370)؛ حریری (م.516) و ابن معطی (م.628) منظومه های تعلیمی خود را در علم نحو سروده اند. اما نخستین منظومه ی نحوی از آن خلیل بن احمد (م.170) است در 293 بیت که در این نوشتار به ویژگیهای آن اشارت رفته است.

متن کامل

زنان در نخستین سده های اسلامی

موضوع این مقاله، حضور زن در جامعه اسلامی است. زن در سه حوزة علمی، اجتماعی و اقتصادی مورد بحث قرار گرفته و رابطة بین نگاه حاکمیت اسلامی بر مبنای عمل به سیرة نبوی و علوی و حضور اجتماعی زن و برعکس فاصلة حاکمان از عمل به سیره مورد توجه این مقاله بوده است. نویسنده سعی داشته که بین آنچه در میراث و تمدّن اسلامی که حاصل عملکرد حاکمان است، با آنچه اصل اسلام و بر مبنای عمل به سیرة نبوی و علوی است، فرق نهد...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023