رابطه منابع و شدت استرس شغلی با فرسودگی شغلی و سلامت روان مأموران آتش‏نشانی تهران

چکیده: هدف: مطالعه حاضر با هدف تعیین رابطه منابع و شدت استرس شغلی با فرسودگی شغلی و سلامت روان مأموران آتش‏نشانی تهران طراحی گردید. روش تحقیق: این تحقیق از نوع توصیفی_تحلیلی از نوع پس رویدادی است که بر روی 149 آتش نشان مرد که به صورت خوشه‏ای ‏مرحله‏ای ‏انتخاب گردیده بودند به انجام رسید. برای سنجش وضعیت استرس شغلی از پرسشنامه اسیپو، برای فرسودگی شغلی از پرسشنامه مازلاک و برای سلامت روان از پرسشنامه scl90_r ‏استفاده شد. داده‏ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و روش همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‏ها: بیشترین میزان استرس شغلی در بعد محیط فیزیکی گزارش شد و ابعاد دیگر از لحاظ استرس‏زابودن ‏به‏ترتیب شامل؛ بارکاری، مسئولیت نقش، دوگانگی نقش، محدوده نقش و بی‏کفایتی بودند. همه ابعاد استرس شغلی با دو بعد فرسودگی شغلی تحلیل هیجانی و مسخ شخصیت رابطه معناداری را نشان داد (05.p< ). اما با بعد بی کفایتی شخصی رابطه معناداری یافت نشد. همچنین استرس شغلی و ابعاد آن با سلامت روان و خرده‏مقیاس‏های آن ارتباط معناداری داشتند. بررسی رابطه بین فرسودگی شغلی با سلامت روان نشان داد که بین مولفه‏های فرسودگی شغلی شامل؛ خستگی هیجانی و مسخ شخصیت و بی‏کفایتی شخصی با متغیرهای سلامت‏روان در سطح (05.p< ) رابطه مثبت معنادار وجود دارد. بحث و نتیجه‏گیری: نتایج به‏دست آمده نشان می‏دهد؛ با توجه به ماهیت پرتنش شغل آتش‏نشانی، مأموران شاغل در این سازمان، در معرض فرسودگی شغلی بالا و سلامت روان پایین قرار دارند. این افراد از جنبه ‏های مختلف فیزیکی و روان‏شناختی، استرس شغلی زیادی را متحمل می شوند و این عامل باعث می شود نسبت به اختلالات روان‏شناختی و فرسودگی شغلی، آسیب‏پذیرتر باشند. با توجه‏به یافته های این تحقیق، درزمینه اثرات مخرب استرس شغلی بر فرسودگی شغلی و سلامت روان مأموران آتش‏نشانی، پیشنهاد می‏شود؛ برنامه‏ریزی‏هایی توسط مسئولین سازمان، طراحی و اجرا گردد. ایجاد برنامه های مشاوره‏ای برای کاهش میزان استرس مأموران آتش‏نشانی و آموزش شیوه های مواجه با استرس به آن‏ها‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏، گام مفیدی در جهت بهبود وضعیت این افراد خواهد بود. واژگان کلیدی: استرس شغلی، فرسودگی شغلی، سلامت روان، مأموران آتش نشانی