ژئوشیمی و پترولوژی توده گرانیتوئیدی در منطقه آورزمان (غرب ملایر)

توده گرانیتوئیدی جنوب آورزمان با سن کرتاسه در غرب شهرستان ملایر قرار گرفته است و از لحاظ تکتونیکی به عنوان بخشی از حوادث پلوتونیسم پهنه سنندج-سیرجان محسوب می شود. تزریق این توده در رسوبات قدیمی تر (تریاس بالا-ژوراسیک زیرین) باعث ایجاد دگرگونی مجاورتی و هاله های دگرگونی (هورنفلس و اسکارن کانه دار) در منطقه شده است. با توجه به شواهد صحرائی و پتروگرافی، پیکره اصلی این توده را گرانودیوریت و کوارتزدیوریت تشکیل می دهند. دایک های متعدد آپلیتی و کوارتزی، توده نفوذی و سنگ های میزبان را قطع کرده اند. بافت غالب آن ها گرانولار و پورفیروئید می باشد. از نظر شیمیایی، ماگمای تشکیل دهنده این توده از نوع کالک آلکالن و غنی از پتاسیم است. از نظر درجه اشباع از آلومینیم، در محدوده پرآلومین تا کمی متاآلومین قرار می گیرند و نمونه های مورد مطالعه غالباً s-type می باشند، اما در مواردی تمایلاتی به i-type نیز مشاهده می شود. آنالیز شیمیایی کانی پیروکسن در این توده، ترکیب پیروکسن را از نوع دیوپسید- اوژیت معرفی کرده است. توده گرانیتوئیدی منطقه با استفاده از ترکیب بیوتیت، ماهیت کالکوآلکالن و پرآلومین دارد و محیط تکتونیکی قوس آتشفشانی را آشکار ساخته است. غنی شدگی نمونه های مورد مطالعه از lree نسبت به hree و تهی شدگی از عناصر ti،p،sr،nb و واقع شدن آن ها در محدوده vag حاکی از آن است که توده گرانیتوئیدی منطقه در محیط قوس آتشفشانی و در ارتباط با فرورانش پوسته اقیانوسی نئوتتیس به زیر ورقه ایران تشکیل شده است.