اخلاق در اندیشه ی ویتگنشتاین

رساله ی پیش رو بر اساس دو فضای «رساله فلسفی- منطقی» (به عنوان نماینده آرای اولیه ویتگنشتاین) و «پژوهش های فلسفی» (به عنوان نماینده آثار متأخر ویتگنشتاین) صورت بندی شده است. از اینرو کوشش شده است تا در دو فضای مذکور مبانی فلسفی مرتبط با ارزشهای اخلاقی و دینی در دو فصلِ مجزا بررسی گردد، همچنین در این رساله با توجه به این که مباحث دینی در ملاحظات ویتگنشتاین ذیلِ ارزشهای اخلاقی مطرح گردیده یک فصل را به دیدگاه دینی ویتگنشتاین اختصاص داده ایم. بنابر نظر ویتگنشتاین، کاربر زبانی مجاز نیست در باب ارزش های اخلاقی سخن بگوید، چراکه به باور وی در درون جهان ارزشی وجود ندارد. بنابراین، واژگان و جملات کاربر زبانی در باب امور ارزشی نمی توانند افاده معنا کنند. از این رو مسئله ی محوری این رساله این است که از یک طرف ارزش های اخلاقی معنا دهنده زندگی اند و از طرف دیگر به لحاظ وجودی نمی توان آنها را با استدلال فلسفی توجیه کرد. بنابراین در فصل پایانی این رساله نشان خواهیم داد که نگرش ویتگنشتاین درباره ارزش های اخلاقی با دو رویکرد متفاوت نسبت به زبان در هر دو دوره حیات فکری اش، تلاش مستمری است در جهت پل زدن روش زبانی به تفکر فلسفی اش، در این راستا نگارنده در صدد نیست که اندیشه اخلاقی ویتگنشتاین را یک اندیشه نظام مند جلوه دهد.