بررسی اثر تنش خشکی و مقادیر مختلف کود پتاسیم بر عملکرد، اجزای عملکرد و کیفیت روغن گلرنگ

خشکی یکی از انواع تنش های محیطی و از فاکتورهای اصلی کاهش رشد گیاهان می باشد. پتاسیم از جمله عناصر غذایی مورد نیاز گیاه می باشد که آثار مفید و مثبت آن در شرایط خشکی از دیدگاه افزایش تحمل و یا مقاومت گیاه به تنش خشکی از سوی تعداد زیادی از محققین گزارش شده است. بر این اساس آزمایشی در سال 1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند به صورت کرت های خرد شده و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. کرت های اصلی شامل تنش خشکی در سه سطح، شاهد (بدون قطع آبیاری)، اعمال تنش در دو مرحله رشد زایشی شامل قطع آبیاری در مرحله تکمه دهی و گلدهی، و کرت های فرعی شامل سطوح کودی پتاسیم در چهار سطح صفر، 50، 100، 150 کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم بودند. به طور کلی نتایج بدست آمده از این طرح نشان داد که خشکی تاثیرات نامطلوب بر خصوصیات مورفولوژیک گیاه از جمله ارتفاع ساقه اصلی، قطر ساقه اصلی، فاصله اولین انشعاب از سطح زمین و ... داشت. عملکرد و اجزاء عملکرد گلرنگ نیز در اثر خشکی کاهش معنی داری یافتند. بطوری که میزان کاهش عملکرد در تیمار تنش خشکی در مرحله گلدهی نسبت به تیمار شاهد (آبیاری در تمام فصل رشد)، 9/68 درصد بود. با افزایش تنش خشکی، درصد و عملکرد روغن دانه کاهش یافته در حالی که درصد پروتئین افزایش یافت. اثر سطوح کودی پتاسیم جز برای تعداد گره، شاخص برداشت، درصد روغن دانه، سطح برگ و شاخص spad در مورد سایر خصوصیات از جمله عملکرد و اجزاء عملکرد و خصوصیات مورفولوژیک گیاه معنی دار بود. در اکثر خصوصیات مورد بررسی در این مطالعه، بین تیمار 100 و 150 کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم تفاوت معنی داری از لحاظ آماری وجود نداشت. اثرات متقابل خشکی و پتاسیم نیز در مورد صفات عملکرد، وزن خشک طبق، درصد پروتئین، عملکرد پروتئین، عملکرد روغن و سطح برگ معنی دار بود، در حالیکه در مورد بقیه صفات مورد مطالعه، اثرات متقابل خشکی و پتاسیم معنی دار نبود.