تنوع بخشیِ اقتصاد روستاها به منظور تحقق توسعه پایدار، مطالعه موردی : دهستان معجزاتِ شهرستان زنجان

چکیده ایجاد تنوع در اقتصاد روستایی یکی از مقوله های مهمی است که توجه به آن ضروری می باشد؛ چرا که کارکرد مناطق روستایی، در نقش سکونتی و کشاورزی خلاصه نشده، بلکه امروزه بدون توجه به تنوع در کارکرد اقتصادی، پایداری روستاها (حداقل در کشورهای در حال توسعه) امکان پذیر نیست. یکی از مهم ترین چالشهای روستاهای دهستان معجزات در شرایط کنونی، عدم وجود زیر ساختهای مناسب اقتصادی می باشد که منجر به عدم بکارگیری مناسب نیروی کار مولد، فعال و جوان روستایی در بخشهای سه گانه اقتصادی گردیده است. ناتوانی بخش کشاورزی در جذب نیروی کار مازاد و تأمین درآمد کافی، گسترش مهاجرتهای روستا ـ شهری بالأخص جابجایی های روزانه برای کار را در پی داشته است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی می باشد. جامعه آماری، 25 نقطه روستایی دهستان معجزات با 2994 خانوار می باشد که از بین آنها 226 خانوار از طریق فرمول کوچران به عنوان نمونه انتخاب گردید. به منظور انتخاب اعضای نمونه از جامعه آماری، از دو روش نمونه گیری شماتیک و تصادفی ساده استفاده شده است. جمع آوری داده های مورد نیاز از طریق مطالعات اسنادی ـ کتابخانه ای (منابع مکتوب، نقشه و ...) و میدانی (مصاحبه، پرسشنامه و مشاهده) صورت گرفت. در تحلیل داده ها از آمار توصیفی (محاسبه میانگین و توزیع فراوانی) و استنباطی (آزمون نسبت یا دو جمله ای، آزمون?^2 و آزمون همبستگی به روش پیرسون و اسپیرمن) و تحلیل کیفی (از جمله swot) بهره گرفته شد. در دهستان مورد مطالعه، بخش کشاورزی به تنهایی قادر به تأمین اقتصاد خانوارها نیست؛ شاهد آن مهاجرتهای روستا ـ شهری، خصوصاً مهاجرتهای روزانه جهت اشتغال می باشد. نتایج تحقیق نشان داد که بین تنوع اقتصاد روستایی و کاهش بیکاری و افزایش درآمد روستاییان ارتباط معنادار و مستقیمی وجود دارد و فرصت های شغلی جدید منجر به کاهش مهاجرتهای روستا ـ شهری خواهد شد. لذا در راستای توسعه مشاغل روستایی، متناسب با قابلیتها و توانهای هر روستا، راهکارهای اقتصادی در جهت متنوع سازی اقتصاد روستایی می توان ارائه نمود.