زندگی سیاسی، آثار و افکار جواهر لعل نهرو (تا زمان استقلال)

نهرو در الله آباد هند متولد شد اما اجدادش کشمیری بودند وی در جوانی برای تحصیل به انگلستان رفت و چندین سال از عمرش را در آنجا گذرانید و به تحصیل رشته حقوق پرداخت. بعد از بازگشت از انگلستان به هند به وکالت پرداخت و به کنگره ملی پیوست. نهرو بعد از حوادثی که در دوره جنگ در هند اتفاق افتاد و باعث اعتراضات شدیدی شد که از جانب دولت انگلستان سرکوب شد و گاندی در همین دوره جنبش مقاومت منفی را ایجاد کرد او به این جنبش پیوست. نهرو در هنگام مبارزات خود با زندگی سخت و تیره دهقانان آشنا شد و این آشنایی او را به مرحله جدیدی از زندگی و مبارزات وارد کرد. در جنبش مقاومت منفی هند گاندی نقشی کاریزماتیک داشت و نهرو سیاستمداری واقع گرا و دارای مشی سیاسی که در واقع اداره کننده کنگره بود. نهرو و گاندی در راه استقلال هند بسیار کوشیدند هر چند این استقلال منجر به تقسیم شبه قاره هند گردید که این تقسیم از اختلاف بین مسلمانان و هندوها و ترس مسلمانان از قرار گرفتن تحت حکومت اکثریت هندو ناشی می شد نهرو هم به مانند دیگر رهبران هند کوشش بسیاری در نزدیکی این دو گروه با یکدیگر انجام داد و چندین بار با رهبران مسلمان دیدار کرد ولی این کوشش ها ثمری به بار نیاورد. و نه تنها باعث نزدیکی این دو گروه نشد بلکه این دو گروه روز به روز بیشتر با یکدیگر به مجادله پرداختند. نهرو برای جلوگیری از خونریزی بیشتر بین مسلمانان و هندوها سرانجام راضی به تقسیم هند شد و این دو گروه مذهبی از یکدیگر جدا شدند. نهرو از نظر مذهبی، آدمی غیرمذهبی و به این خاطر که ادیان موجود در آن دوره به اختلافات بین ادیان دامن می زدند به انتقاد از آنها می پردازد. وی قائل به احترام به تمام ادیان به عنوان یک جزء از کل بود. او با وجود این اعتقادات در مورد ادیان در کنگره با افرادی همکاری می کرد که بیشتر آنها از هر مذهب چه هندو، مسلمان و غیره دارای عقاید مذهبی محکمی بودند. از جمله این افراد می توان به رهبر جنبش انقلابی هند یعنی گاندی اشاره کرد. نهرو در رابطه با همکارانش در کنگره، دین را مدنظر قرار نمی داد و با آنها رابطه ای خوب داشت. چون در این کار او به هدفی والا که همان استقلال هند بود، می اندیشید.