بررسی ویژگی های تصویری در کتاب های چاپ سنگی افغانستان از سال 1871م/1288ق تا سال 1930م/1349ق
پایان نامه
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده هنرهای کاربردی
- نویسنده شهروز مهاجر و پسران
- استاد راهنما کامران افشار مهاجر نجیب مایل هروی
- تعداد صفحات: ۱۵ صفحه ی اول
- سال انتشار 1389
چکیده
این پژوهش توصیفی? تحلیلی که به صورت کتابخانه ای و مشاهده ای انجام گرفته، به معرفی و بررسیِ ویژگی های تصویری و آرایه های تزیینی در کتاب های چاپ سنگیِ افغانستان از آغاز تا دوره ی پادشاهیِ امان الله خان اختصاص دارد. چاپ سنگی در اواسط دهه ی 1280ق در افغانستان پدیدار شد. اما بعد از چند دهه از رونق افتاد و چاپ حروفی (سربی) جایگزین آن گردید. عدم رونقِ این شیوه از چاپ در افغانستان، دلایل عدیده ای می تواند داشته باشد. از جمله می توان به ناآرامی های سیاسی، فقر فرهنگی و بافت بسیار سنتیِ جامعه، فضای اجتماعیِ بسته و همچنین ظهورِ دیرهنگامِ مدرنیته و یا به عبارت دیگر شکستِ اقداماتِ اصلاح طلبانه در این کشور اشاره کرد. ویژگی های هنری و تصویری در چاپ های سنگیِ افغانستان نسبت به کشورهای نزدیکِ آن نظیر ایران، شبه قاره و یا حتی آسیای میانه و ترکیه بسیار نازل تر است. در واقع می توان گفت که کتاب های چاپ سنگی در افغانستان چه از نظر کیفیت بصری و چه از نظر کمی، هرگز به شاخصه های ممتاز در کشورهای مذکور نزدیک نشد. تاریخ چاپ سنگیِ افغانستان و معرفی آرایه های تزیینیِ آن در این رساله، در چهار دوره ی تاریخی، یعنی دوره ی پادشاهیِ امیر شیرعلی خان، امیر عبدالرحمن خان، امیر حبیب الله خان و سرانجام امان الله خان بررسی می شود. متاسفانه به علت جنگ ها و نا آرامی های مختلف در دهه های گذشته، بسیاری از کتاب های چاپ سنگیِ افغانستان از بین رفته و یا از کشور خارج شده اند. آثار باقی مانده نیز به طور پراکنده در مجموعه های مختلف نگهداری می شوند. همین امر دسترسی به این قبیل آثار را تا حدودی دشوار کرده است. اما حدوداً از سال 2004 با تاسیس "کتابخانه ی دیجیتال افغانستان" به همت دانشگاه نیویوک، دسترسی به بسیاری از این گونه آثار میسر شد. در پژوهش پیش رو کتاب های چاپ سنگیِ این مجموعه به طور دقیق شناسایی و فهرست شده و همچنین ویژگی های هنری و آرایه های تصویریِ آنها معرفی شده است. از این ویژگی ها می توان به صفحات فتح الباب، سرلوحه های مُذهب، جدول ها، گل و بوته ها، خوشنویسی و ... اشاره کرد. همچنین در طول این پژوهش نام بسیاری از افرادی که در فرایند چاپ سنگی سهمی داشته اند، نظیرِ خوشنویس، رسام، جدول کِش، ماشین کار و ...، شناسایی شده است.
منابع مشابه
بررسی کتاب های فارسی کتابداری واطلاعات رسانی از سال 1357 تا پایان سال 1372
مقاله ی حاضر به بررسی کتاب های فارسی رشته ی کتابداری واطلاع رسانی که در فاصله سال های 1357تا پایان سال 1372 منتشر شده می پردازد .تعداد کتاب ها، گرایش موضوعی ،نسبت تالیف وترجمه،نوبت چاپ ،تیراژ،وضعیت نشروسهم نویسندگان ایرانی در تالیف کتاب های این حوزه از نکات مورد توجه این مقاله است .
متن کاملبررسی مضامین شیعی در تصاویر کتاب چاپ سنگی طوفان البکاء
ظهور مضامیـن شیعـی درآثار هنـری که پیش از رسمـی‌شدن مذهب تشیـع در ایران آغاز شده بـود، در دوران صفویان به رشد فزاینده‌ای رسید وتا دوران قاجار تداوم یافت. اما ورود صنعت چاپ به ایران عرصه‌های جدیدی را بر روی هنرمندان گشود. تعداد زیادی از کتب چاپی دورة قاجار که موضوعات دینی داشتند دراین دوره منتشر شد؛ یکی از‌این‌ها کتاب مصور طوفان البکاء است که به شرح مصائب اهل بیت پرداخته است که به سبب استقبال فر...
متن کاملویژگی های بصری روزنامه های دوره قاجار در گذار از چاپ سنگی به چاپ سربی
در این مقاله، به بررسی ویژگی های بصری روزنامه های قاجار و تطبیق این ویژگی ها در دو دوره چاپ سنگی و سربی پرداخته شده است تا از این طریق، بتوان به تاثیرگذاری نوع چاپ در گرافیک این آثار پی برد. در این راستا، با بررسی نمونه های موجود در کتابخانه ملی و مرکز دایره المعارف، تعداد 60 عنوان از روزنامه های عصر قاجار، با معیار مدت زمان انتشار و همچنین نزدیکی با معیارهای مقبول امروزی در گرافیک مطبوعاتی، مط...
متن کاملبررسی کتاب های چاپ سنگی مصور دوره قاجار
با انتشارات کتاب های چاپ سنگی در دوران قاجار زندگی دوباره مصور سازی کتب ایرانی آغاز گردید. علی رغم این که مصور سازی کتاب های چاپ سنگی از نظر کیفیت تفاوت های قابل توجهی بانگارگری قدیم ایران داشت اما با ادامه یافتن برخی سنت های کتاب آرایی و تاثیرپذیرفتن از هنر عامیانه و تاثیر متقابل بر آن برخی سنت های کتاب آرایی ایران در شکل و محتوایی متفاوت مجدداً احیا شد. هدف مقاله حاضر معرفی ویژگیهای ساختاری ک...
متن کاملبررسی مضامین شیعی در تصاویر کتاب چاپ سنگی طوفان البکاء
ظهور مضامیـن شیعـی درآثار هنـری که پیش از رسمـی‌شدن مذهب تشیـع در ایران آغاز شده بـود، در دوران صفویان به رشد فزاینده‌ای رسید وتا دوران قاجار تداوم یافت. اما ورود صنعت چاپ به ایران عرصه‌های جدیدی را بر روی هنرمندان گشود. تعداد زیادی از کتب چاپی دورة قاجار که موضوعات دینی داشتند دراین دوره منتشر شد؛ یکی از‌این‌ها کتاب مصور طوفان البکاء است که به شرح مصائب اهل بیت پرداخته است که به سبب استقبال فر...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده هنرهای کاربردی
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023