مقایسه اثرات دو رژیم بیهوشی ms222 و اوژنول بر روی ماهی بنی sharpeyi barbus

امروزه استفاده از گیاهان دارویی وجایگزین کردن آنها به جای مواد شیمیایی پر خطر در صنعت آبزی پروری رو به افزایش نهاده است. یکی از دلایل این امر وجود باقیمانده های دارویی در بافت های آبزیان، امکان مقاومت دارویی و عدم تاثیر مناسب این داروها بر آبزیان از یک طرف و وجود اثرات سمی و سرطان زا بر روی اکوسیستم های زنده و انسان ها از طرف دیگر است. همچنین، کاربرد گیاهان دارویی بصورت فرآوری شده مقرون به صرفه است. یکی از این داروهای گیاهی مورد استفاده عصاره گل میخک است که عمدتا در صنعت آبزی پروری برای کاهش استرس، بیهوشی و تسکین استفاده می گردد. اوژنول یک داروی گیاهی و طبی است که از عصاره گل میخک تهیه می شود. در این مطالعه اثرات بیهوشی 2 داروی بیهوشی ms222 و اوژنول بر روی ماهی بنی sharpeyi barbus با یکدیگر مقایسه گردید. برای انجام این مطالعه، تعداد720 بچه ماهی انگشت قد بنی با وزن متوسط 1 ± 5 گرم از مرکز تکثیر و پرورش شهید ملکی به طور تصادفی صید و به دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر ( آزمایشگاه شیلات) منتقل گردید. بعد از سپری شدن دوره سازش پذیری، بچه ماهیان)15 (n=برای تعیین محدوده کشندگی در معرض دوزهای مختلف (ppm 10، 20، 30، 40، 50، 100، 150 و 200) قرار گرفتند و تغییرات رفتاری و تلفات در مدت 0 ، 1 ، 12 ، 24 ، 48 ، 72 و 96 ساعت پس از بیهوشی ثبت و غلظت نیمه کشندگی(lc50) تعیین گردید. در مرحله دوم آزمایش بچه ماهیان انگشت قد بنی (25 n=) با 2 داروی ms222(ppm 100) و اوژنول (ppm40) بیهوش شدند و خونگیری در زمان های 0، 5/0، 1، 2 و 24 ساعت پس از بیهوشی در ماهیان مورد مطالعه انجام و نمونه های خون در میکروتیوپ های هپارینه به دستگاه سانتریفوژ (5دقیقه، 6000 دور) منتقل شد و پلاسمای آن جداسازی گردید سپس پارامترهای بیوشیمیایی در نمونه های خون اندازه گیری شد. نتایج بدست آمده نشان داد که دوز ppm1، بهترین دوز برای تسکین و آرام بخشی در ماهیان می باشد. همچنین غلظت ppm 40 بهترین دوز برای القای بیهوشی در ماهی بنی می باشد. بر اساس آنالیز های آماری (probit analysis) lc50 48 ساعته اوژنول 76/1±61/22 می باشد که این مقدار نشان دهنده سمیت متوسط اوژنول در این گونه می باشد. همچنین نتایج حاصل از آنالیز پارامترهای بیوشمیایی (کلسیم، کلر، فسفر، منیزیم، سدیم، پتاسیم و گلوکز) نشان داد که روند تغییرات در هر دو رژیم بیهوشی در مقایسه با هم و نیز در هر داروی بیهوشی در زمان های مختلف از نظر آماری معنی دار نمی باشد (05/0p ? ). نتایج حاکی از آن است که اوژنول می تواند در صنعت آبزی پروری به عنوان جایگزین ms222 و عصاره گل میخک مورد استفاده قرار گیرد.