طراحی مدل داده ای بیلان آبهای زیرزمینی به منظور مدیریت بهینه اطلاعات مکانی در محیط gis

مهمترین زمینه شناخت ما از سیستم های مرتبط با چرخه آب، نمونه ها و داده هایی برداشت شده از آن سیستم ها می-باشند که در عملیاتهای مدلسازی وپیش بینی نقشی کلیدی ایفا می کنند. با افزایش روز افزون حجم داده ها، مشکلات جدیدی نیز در به کارگیری موثر آنها در عملیاتهای مدلسازی و پیش بینی نمایان شده است. در اغلب مطالعات مربوط به علوم زمین از جمله هیدرولوژی و هیدروژئولوژی قسمت عمده ای از زمان و هزینه ها، صرف آماده سازی داده ها به شکل مورد نظر می شود. و تقریبا تمام کسانی که تجربه کار با داده های مکانی را دارند همواره از مواردی چون ناسازگاری فایل ها، متفاوت بودن سیستم های مختصات، گیرها و باگ هایی که در کار با نرم افزارها رخ می دهند و حجم انبوهی از داده های پراکنده در قالبهای مختلف، گله مند می باشند. در نتیجه، عدم یکپارچگی داده ها، عدم ارتباط بین داده ای و گوناگونی محیط های ذخیره، تنوع ابزارها و قالبهای مورد استفاده، موجب شده که عملیاتهای پرس و جو، استخراج، به روزرسانی و به طور کلی مدیریت داده ها و اطلاعات مکانی به منظور تحلیل، تهیه نقشه و مدلسازی به کندی صورت گرفته و با مشکلات مختلفی روبرو باشد. فرآیندهای مدلسازی و درنتیجه برآورد بیلان نیز به عنوان فرآیندهای تحلیل مکانی، دربرگیرنده عوامل و عناصر تشکیل دهنده زیادی به همراه انبوهی از داده ها و اطلاعات مکانی و توصیفی می باشند که با بکارگیری کارآمدتر روشها و ابزارهای gis در ذخیره ، بازیابی و تحلیل اطلاعات، در زمان بسیار کمتری قابل انجام می باشند. حال با توجه به موارد فوق الذکر و مشکلات موجود، هدف این تحقیق، تهیه الگویی استاندارد و کلی جهت ساماندهی و استفاده هرچه بهتر از داده ها و اطلاعات مورد استفاده در مدلسازی و محاسبات بیلان آب زیرزمینی و درنتیجه تسریع و بالابردن دقت این فرآیندها با استفاده از روش ها و ابزارهای جدید gis می باشد. در این تحقیق جهت مدیریت بهینه داده ها و اطلاعات مورد استفاده در مدلسازی و برآورد بیلان آب های زیرزمینی اقدام به طراحی و توسعه یک مدل داده ای براساس مدل داده ای arc hydro groundwater شد. طراحی مدل مورد بحث براساس مراحل معمول در مدلسازی داده ها صورت گرفته و در پیاده سازی الگوی مدل داده ای از نمودارهای uml و ابزارهای casetools بهره گرفته شده است. در مدل داده ای طراحی شده، از انواع قابلیتهای ساختاری gdb بهره گیری و در نهایت به منظور آزمایش مدل داده ای، مجموعه ای از داده های موجود و مرتبط با موضوعات مدل، در الگوی فیزیکی بارگذاری شد. نتایج حاصل از طراحی مدل داده ای و بارگذاری داده های محلی نشان می دهد که علی رغم در دسترس نبودن و یا عدم وجود بعضی از داده ها، امکان توسعه و به روزرسانی پایگاه اطلاعاتی حاصل از مدل داده ای مورد بحث برای داده های موجود در ایران، فراهم می باشد و حتی در نامناسب ترین حالت، وضعیت داده ها در قالب مدل طراحی شده، از وضعیت کنونی مناسبتر خواهد بود و می توان از آن به عنوان الگویی اولیه در ایجاد پایگاه اطلاعات منابع آب استفاده نمود.