تأثیر افزایش قیمت نفت برهم گرایی درآمد سرانه در کشورهای عضو gcc و ایران ورشد تجارت در بین آن ها(1998-2007)

چکیده با توجه به پدیده ی جهانی شدن و این موضوع که هیچ کشوری توان گریز از این پدیده را ندارد، کشورها بایستی با شرکت در تشکل های منطقه ای و شناخت پتانسیل ها و توانایی های خود، حتی الامکان از زیان های ناشی از جهانی شدن اقتصاد، دوری کنند. به منظور برقراری ارتباط با سایر کشورها، باید، توجیهات لازم، وجودداشته باشد. یکی از مسائلی که در صورت تحقق، می تواند منجربه ایجاد جریان های تجاری گردد، تشابه ساختار اقتصادی کشورها می باشد. این تشابه ساختاری، تحت عنوان هم گرایی اقتصادی مطرح می شود و با توجه به این که، درآمدسرانه می تواند به عنوان نمادی از ساختار یک اقتصاد باشد، لذا هم گرایی درآمدسرانه، مورد بررسی قرارمی گیرد.در این پایان نامه مجموعه ای از کشورها انتخاب شده است(کشورهای عضو شورای همکاری خلیج(فارس) و ایران) که اقتصاد آن ها به شدت به نفت و در نتیجه تغییرات قیمت آن وابسته است. با توجه به افزایش قیمت نفت در سال های اخیر و در نتیجه، بهبود زمینه، جهت پیشرفت اقتصادی این کشورها، لذا این پایان نامه با هدف بررسی این افزایش قیمت بر هم گرایی درآمدسرانه ی ایران وکشورهای عضوgcc و نیز چگونگی تأثیر قیمت نفت در این دوره ی افزایشی بر تجارت بین کشورهای منتخب می باشد. در این رساله، به منظور دست یابی به این هدف، که آیا درآمدسرانه ی کشورهای مذکور هم گرا می باشند یا خیر، از مدل رشد سولو-سوان استفاده شده است. وهم گرایی مطلق و شرطی، در دوره ی افزایش قیمت نفت(1998-2008) مورد آزمون قرارمی گیرد. لذا ابتدا تأثیر قیمت نفت بر مدل رشد تبیین و سپس برآورد مدل انجام می شود. هم چنین به منظور بررسی تأثیر قیمت نفت بر تجارت بین ایران و سایر کشورهای منتخب، از مدل جاذبه استفاده می شود که این آزمون نیز پس از تبیین قیمت نفت بر صادرات و واردات، صورت می گیرد. شایان ذکر است، آزمون های مذکور با استفاده از روی کرد داده های ترکیبی صورت می گیرد. براساس نتایج حاصل از برآورد مدل های تصریح شده در این تحقیق، فرضیه های هم گرایی مطلق و هم گرایی شرطی در مورد کشورهای منتخب ردمی شود. یعنی این اقتصادها به سمت یک حالت پایای خاص حرکت نمی کنند(هم گرایی مطلق) و حتی هر کشور به سمت حالت پایای خود نیز حرکت نمی کند(هم گرایی شرطی). این در حالی است که براساس نتایج ، قیمت نفت بر رشد اقتصادی همه ی کشورهای مورد بررسی تأثیر مثبت دارد. هم چنین برطبق نتایج حاصل از آزمون مدل جاذبه، نیز مشخص شد،قیمت نفت در دوره ی افزایشی خود، بر تجارت بین ایران و سایر کشورهای منتخب، موثر نبوده است. می توان گفت، عدم تأثیر قیمت نفت بر هم گرایی درآمدسرانه و تجارت بین کشورهای مذکور،ناشی از تعلق کشورهای منتخب به جهان سوم و عدم برنامه ریزی اقتصادی مناسب، ساختار اقتصادی و صنعتی خاص هریک از آن ها و هم چنین تأثیرپذیری برنامه های اقتصادی از تصمیمات سیاسی در این کشورها می باشد.