بررسی تأثیر سرمایه فرهنگی بر اوقات فراغت (مطالعه موردی شهرستان جویبار)

چکیده: موضوع اصلی پژوهش حاضر تأثیر سرمایه فرهنگی بر اوقات فراغت می باشد. علاوه بر سرمایه فرهنگی، 8 متغیر زمینه ای نیز مورد توجه محقق قرار گرفته است. این متغیر ها شامل جنس، سن، تاهل، درآمد، تحصیلات پاسخگو، تحصیلات پدر، تحصیلات مادر، محل زندگی می باشد. در این پژوهش با بهره گیری از نظریه بوردیو به بررسی تجربی فرضیه تأثیر سرمایه فرهنگی بر اوقات فراغت پرداخته شده است. روش پژوهش در این تحقیق از نوع پیمایشی بوده و برای جمع آوری داده های مورد نیاز از ابزار پرسشنامه به روش توأم با مصاحبه حضوری استفاده شده است. برای پایایی ابزار پژوهش از آلفای کرونباخ استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق شامل افراد 64-15 ساله است که در زمان تحقیق (خرداد1389) در شهرستان جویبار سکونت داشته اند. جهت تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده است. حجم نمونه 510 نفر و شیوه نمونه گیری نیز خوشه ای چند مرحله ای بوده است. نسبت پاسخگویان دختر 48/49 درصد و پسر2/50 درصد می باشد. از نظر محل زندگی 8/58 درصد در روستا و 2/41 درصد در شهر زندگی می کنند. از نظر وضعیت تأهل 7/32 درصد را افراد مجرد و 3/67 درصد را افراد متأهل تشکیل می دهند. ضریب همبستگی نشان می دهد که سرمایه فرهنگی با اوقات فراغت رابطه مستقیم و معناداری دارد. به این صورت که با افزایش میزان سرمایه فرهنگی، میزان اوقات فراغت نیز در افراد افزایش می یابد. مقایسه ضریب همبستگی نشان می دهد که قوی ترین و ضعیف ترین رابطه بین فراغت مدرن و فراغت سنتی با سرمایه فرهنگی بر قرار است که میزان آن به ترتیب 7/0 و 19/0 می باشد. لذا در ارتباط با این فرضیه تحقیق که سرمایه فرهنگی با اوقات فراغت رابطه معناداری دارد، می توان گفت که فرضیه پژوهش تأیید می شود. رگرسیون خطی چند متغیره متغیرهای مستقل با متغیر اوقات فراغت کل نشان می دهد که از میان 7 متغیر وارد شده در مدل اولیه، پنج متغیر درآمد، تحصیلات پدر، تحصیلات مادر، سرمایه فرهنگی عینیت یافته و سرمایه فرهنگی نهادینه شده در مدل نهایی باقی ماندند. مقایسه بتاها نشان می دهد که بیشترین و کم ترین میزان تأثیرگذاری بر متغیر وابسته اوقات فراغت کل از سوی سرمایه عینیت یافته و درآمد اعمال می شود. ضریب استاندارد شده متغیرهای مذکور به ترتیب 455/0 و 092/0- می باشد. جدول تحلیل مسیر اثرات مستقیم و غیر مستقیم متغیرهای مستقل بر اوقات فراغت نشان می دهد که بیشترین میزان تأثیرگذاری به متغیر سرمایه فرهنگی نهادینه شده اختصاص دارد که میزان ضریب آن 593/0 می باشد. وکم ترین میزان اثرگذاری به متغیر درآمد مربوط می شود که میزان ضریب آن 014/0 - می باشد. کلید واژه: جامه شناسی اوقات فراغت، سرمایه فرهنگی، اوقات فراغت.