ارزیابی کاربرد نظام پرونده مدیریت قضایی در فرآیند دادرسی کیفری ایران

نظام مدیریت پرونده های قضایی به عنوان یکی از کاربردهای مهم فنّاوری اطلاعات و ارتباطات در محاکم شناخته می شود. از زمان پیدایش فنّاوری اطلاعات و ارتباطات، تأثیر استفاده از این فنّاوری و ارزیابی کارایی آن، همواره مورد توجه بوده است. بنابراین در حوز? حقوق، چاره ای جز استفاده از آن برای سرعت بخشیدن و تسهیل امور افراد جامعه در محاکم قضایی وجود ندارد. اکثر کشورهای توسعه یافته ایجاد این برنامه را در ساختار قضایی خود در اولویت قرار داده اند. بر اساس مطالعات صورت گرفته در ایران بخشی از مشکلات موجود در نظام قضایی از این طریق قابل رفع می باشد. نظر به ساختار سنتی محاکم، استفاده از این برنامه با چالشهایی مانند شرایط سنّی بالا و عدم تمایل به فراگیری و کار با برنامه توسط کاربرانی که شفاف سازی اطلاعات را مغایر با اهداف خود می بینند روبه روست. کاربرد نظام مدیریت پرونده از جنبه های مختلفی قابل بررسی می باشد. سرعت، دقت، صحت ظرفیت و امنیت به عنوان شاخصهای تعیین کننده ای هستند که می توانند بر کیفیت فرایند دادرسی اثرگذار باشند در این راستا استفاده از امکاناتی مانند ارسال پیامک برای طرفین پرونده و استفاده از سامانه اینترنتی می تواند به کاهش مراجعه حضوری و رضایتمندی مراجعین منجر شود. اما عدم اطلاع دقیق و شفاف عموم مردم از این قابلیت ها نتوانسته اقبال آنان را به سیستم افزایش دهد. همچنین ارسال شکوائیه مکانیزه، دستیابی به هویت دقیق بزهکار در صورت اتصال به پایگاه داد? ثبت احوال، اطلاع از مواعد تشکیل دادگاه از طریق امکانات جانبی این برنامه، دسترسی سریع تر به عدالت کیفری را ممکن می سازد. سنجش و مدیریت خطر مجرمان از طریق صدور سجل قضایی مکانیزه و اطلاع از وضعیت متهم در سراسر کشور، دستیابی به معیارهای دقیق سنجش خطر در صورت تکمیل اطلاعات سجلی می تواند از طریق نظام مدیریت پرونده امکان پذیر گردد. در این راستا به رسمیت شناختن نظام مدیریت پرونده و نظارت دقیق و سلسله مراتبی بر عملکرد شعبات توسط مسئولان و استفاده از آمارها و اطلاعات موجود در برنامه بسیار ضروری و لازم به نظر می رسد.