بررسی وضعیت کاربرد زبان فارسی در شهرهای زاهدان و سراوان از دیدگاه زبان شناسی اجتماعی

در این تحقیق تلاش شده است تا نقش اجتماعی زبان های فارسی و بلوچی در شهرستان های زاهدان و سراوان مشخص شود. آزمودنی ها بر اساس گروه سنی (20-16، 30-21، 40-31، 50-41، 60-51، 60 به بالا) سطح تحصیلات (بی سواد، ابتدایی، دیپلم، دانشگاهی)، جنس (مرد و زن) و زبان مادری همسر (بلوچی و غیر بلوچی) انتخاب شده اند. در این تحقیق از پرسشنامه الگوی پژوهشی پاراشر (1980) مورد استفاده قرار گرفته است و از آزمودنی ها خواسته شده که دو گونه زبانی فارسی و بلوچی را در شش حوزه اجتماعی خانواده، دوستی، همسایگی، داد و ستد، آموزش و اداری بر اساس یک میزان چهار گزینه ای «همیشه»، «اغلب»، «بعضی وقت ها» و «هیچ وقت» مشخص کنند. پرسشنامه شامل 36 سوال است که بر اساس درجه رسمیت حوزه ها به ترتیب از غیر رسمی به رسمی مرتب شده اند. پس از جمع آوری پرسشنامه، اطلاعات توسط کامپیوتر پردازش شدند. روش های آماری آزمون ت جفت و واکاوی واریانس یک سویه جهت تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق به کار گرفته شده است. واکاوی یافته ها نشان می دهد که اختلاف در استفاده از دو زبان فارسی و بلوچی توسط گروه های سنی، تحصیلی، جنسی و افراد متأهل با همسر بلوچ و غیر بلوچ از نظر آماری معنی دار می باشد.