نقد و بررسی ساقی نامه های عصر صفوی

ساقی نامه یکی از زیباترین و دلنشین ترین انواع شعر فارسی و گنجینه ی گرانقدری است از آن جهت که در بردارنده ی تعبیرات و توصیفاتی در مورد ساقی، باده، میخانه، مطرب، آلات و نغمات موسیقی و همچنین مضامین دلچسب و شیرین عرفانی است؛ این پایان نامه در چهار فصل گردآوری شده است فصل اول شامل کلیّاتی درباره ساقی نامه ها، هدف و ضرورت تحقیق، پیشینه تحقیق و روش اجرای طرح است. فصل دوم به بررسی تعاریف مختلف ساقی نامه اشاره شده و با توجّه به تعاریف بیان شده از ساقی نامه تلاش ما این بود که تعریف جامع و کاملی ارائه شود و سپس کلّیّاتی درباره ساقی نامه، انواع ساقی نامه، مضامین ساقی نامه و پیشینه ی آن ها و سیر تاریخی شان و همچنین به پیشینه ی خمریّات عرب تا اوایل دوره عباسی و در ادامه به ذکر پیشینه ی خمریّات فارسی تا اوایل قرن ششم بررسی شده ذکر این نکته لازم است که توجّه به خمریه سرایی در شعر عرب و بررسی آن فقط به منظور بررسی پیشینه ی خمریه سرایی در شعر فارسی می باشد، بنابراین تنها به مطالعه شعر عرب تا قسمت هایی از دوره عباسی که به حوزه کار ما مربوط می شود، پرداخته ایم. در فصل سوم هم مضامین مشترک و خاص ساقی نامه ها با انواع شعری بررسی شده است؛ نکوهش زمانه و اهل آن، مذّمت زاهدان ریایی، اغتنام فرصت، تعریف و توصیف ساقی و شراب و مغنی، آوردن انواع آلات موسیقی در ساقی نامه ها، بررسی انواع قالب ها و دیگر مضامین و محتوای ساقی نامه ها اکتفا شده و سرانجام با نگاهی به پرکاربردترین انواع صور خیال و برخی از صنایع ادبی در ساقی نامه های عصرصفوی این فصل نیز به پایان می رسد. فصل چهارم هم شامل نتیجه گیری و ارائه پیشنهادهاست.