بررسی الگوهای رفتاری گردشگران در محیط?زیست مقصد (مقایسه رفتار زیست?محیطی گردشگران تفریحی و گردشگران فرهنگی در شهرهای اصفهان و چالوس)

تحقیق حاضر به بررسی جامعه?شناختی جنبه?های ذهنی و شناختی الگوهای رفتاری گردشگران داخلی (ایران) در محیط?زیست جامعه مقصد می‏پردازد. در اینجا علاوه بر عوامل کلی و عام موثر بر رفتار زیست?محیطی گردشگران به عنوان فرد (دانش، ارزش و درک منافع زیست?محیطی)، توجه ویژه?ای به مفهوم گردشگر و عوامل خاصی مثل انگیزه?های سفر و تصورات ذهنی گردشگر از جامعه مقصد شده‏است. به این منظور، پژوهش پیش‏رو با نگرشی سازه‏گرایانه، تاثیر متغیرهای ذهنی و نگرشی بر رفتار زیست‏محیطی دو نمونه از گردشگران را در دو شهر اصفهان و چالوس بررسی می‏کند. روش بررسی در این پژوهش تلفیقی از روش کتابخانه ای و میدانی است. در روش میدانی به دلیل نبود چارچوب دقیقی برای نمونه?گیری گردشگران داخلی، در قالب یک کار اکتشافی 350 گردشگر به عنوان نمونه انتخاب شدند که از این تعداد 200 نفر به جامعه آماری چالوس و 150 نفر به اصفهان تعلق دارند. اطلاعات جمع آوری شده به کمک نرم افزار spss و با استفاده از روش های آماری توصیفی و استنباطی تحلیل شده?اند. طبق یافته?های بدست آمده از آزمون همبستگی پیرسون، اکثر فرضیات تحقیق و در واقع رابطه معنی?دار بین اکثر متغیرها تایید شدند. همچنین بر اساس تحلیل مسیر، سرمایه فرهنگی با مجموع بتای 83/. بیشترین تاثیر را بر متغیر وابسته یعنی رفتار زیست?محیطی گردشگران در محل دارد. پس از آن متغیرهای انگیزه فرهنگی و انگیزه تفریحی (با بتای 62/.)، ارزش?های زیست?محیطی (با بتای 4/.)، تصور فرهنگی (با بتای 17/.) قرار می‏گیرند. آخرین متغیر تاثیر گذار متغیر درک منافع زیست?محیطی است که با بتای 147/. کمترین تاثیر را بر رفتار زیست?محیطی خاص دارد. طی فرایند تحلیل رگرسیونی مسیرها متغیر دانش زیست?محیطی و متغیر تصور تفریحی به دلیل معنی?دار نبودن بتای بدست آمده از مدل حذف شدند. نتایج آزمونt نیز، تفاوت معنی?داری را در دو شهر اصفهان و چالوس بین رفتار زیست?محیطی و متغیرهای شناختی موثر بر آن نشان می?دهد.