بررسی تأثیر اخذ مالیات سبز بر ارتقای شاخصهای زیست محیطی و رفاهی (مطالعه موردی: مشهد)

یکی از مهمترین چالش های فراروی دولت ها در قرن بیست و یکم، بحران های زیست محیطی می باشد. سیاست های کلان اقتصادی می توانند تغییراتی را در کارکرد های نظام زیست محیطی ایجادکنند که این تغییرات به ویژه از نقطه نظر ایجاد آلودگی ها می توانند بسیار قابل اهمیت باشند. سیاست مالی و مالیات ها از عمده ترین سیاست های کلان اقتصادی می باشد. مالیات های سبز به عنوان ابزاری مهم در رسیدن به توسعه پایدار حائز اهمیت است. در این مطالعه، یکی ازانواع مالیات های سبز غیرمستقیم (مالیات بر مصرف سوخت) مورد توجه قرارگرفته و تلاش شده است با استفاده از اطلاعات جدول داده - ستانده سال1380 خراسان رضوی و میزان انتشارگازهای آلاینده وگلخانه ای ناشی از مصرف، اثرات رفاهی و زیست محیطی وضع مالیات سبز در مشهد مورد بررسی قرار گیرد. برای این منظور، در قالب مدل تعادل عمومی محاسباتی تغییر در تقاضای سوخت های فسیلی، تغییرات آلاینده ها و تغییرات رفاه با و بدون لحاظ اثرات زیست محیطی برآورد شده است، بدین منظور دو جنبه زیست محیطی سلامتی و گرمایشی با توجه به آلاینده های اثرگذار در هر حالت، در 11 سناریو مالیاتی مورد بررسی قرارگرفت. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که با وضع مالیات بر سوخت، تقاضای واسطه ای و مصرفی سوخت های فسیلی کاهش می یابد. در همه سناریو ها با لحاظ اثر مثبت کاهش آلودگی، تغییرات رفاه مثبت بوده و میزان آن با افزایش نرخ مالیات افزایش می یابد، به عبارتی مالیات صعودی بر سوخت های فسیلی مطلوب است. ولی بالاترین نرخ رشد رفاه با درنظرگرفتن اثرات زیست محیطی، نرخ مالیات 15% (سناریوی چهارم) می باشد. به عبارت دیگر اگرمالیات سبز به میزان 15درصد وضع شود، رفاه بدون درنظرگرفتن اثرات زیست محیطی 1/0% کاهش می یابد، اما با کاهش مصرف سوخت در این نرخ و حذف آلاینده های شاخص سلامتی جامعه و گرمایش محیط، رفاه به ترتیب 096/0% و 6/4 % افزایش می یابد.