«ارزیابی عملکرد اماکن مذهبی در توسعه روستایی» مطالعه موردی:روستاهای اورامان تخت، هجیج، نجار

چکیده: برقراری ارتباط بین مذهب و امور اقتصادی و اجتماعی در جامعه ایران اهمیت بسیار دارد. جامعه ایران واجد بسیاری از خصایص دینی است که رخنمون آن در بسیاری از امور اقتصادی و اجتماعی سکونتگاههای انسانی به ویژه مناطق روستایی نمود عینی می یابد. در این راستا مراسم فرهنگی - مذهبی که ریشه در باورها و اعتقادات مردم یک جامعه دارند، از نمونه جریاناتی هستند که ایجاد جاذبه می کنند. بسیاری از کشورها اینگونه مراسم را به عنوان یک رخداد احیاء نموده و از طریق برپایی فستیوالها و کارناوالها به آنها رونق می دهند به طوری که جذابیت آنها بیشتر نمود می یابد. در ایران اماکن مقدس و بقاع متبرکه ی بسیاری وجود دارند که برخی از آنها در نقاط روستایی واقع شده اند و مورد احترام ساکنان هستند. این اماکن به مثابه کانونهای زیارتی در سطح محلی و منطقه ای، گردشگر (زائر) می پذیرند و در نتیجه به کمک این اماکن و با برنامه ریزی، سرمایه گذاری و ایجاد زیرساختهای لازم می توان باعث توسعه ی روستاها شد. یکی از مناطق مهمی که در کشور ما نقش گردشگری زیارتی به خود گرفته منطقه اورامان در استانهای کردستان و کرمانشاه است. در این تحقیق هدف محققان بر آن بوده تا تاثیر امکان مذهبی موجود در روستاهای اورامان تخت، هجیج و نجار را بر توسعه اقتصادی، اجتماعی و کالبدی روستایی را مورد ارزیابی قرار دهد و به این سوالات اساسی که آیا این امکان بر توسعه اقتصادی، اجتماعی و کالبدی روستا های مورد مطالعه موثر بوده است؟ و همچنین راهبرد توسعه گردشگری مذهبی- فرهنگی روستاهای(اورامان تخت، هجیج و نجار)کدام است؟ پاسخی مستدل ارائه نماید. بر این مبنا نتایج تحقیق حاصل از مطالعات میدانی در سطح 300 نفر از ساکنان روستاهای اورامان تخت، هجیج و نجار نشان می دهد که حضور اماکن مذهبی و زیارتی موجب ارتقای ظرفیتهای توسعه اجتماعی، کالبدی و اقتصادی در روستای مورد مطالعه شده است. در این راستا بنظر می رسد تاثیر مکانهای مذهبی در بعد اجتماعی توسعه به نسبت ابعاد اقتصادی و کالبدی توسعه بیشتر بوده است. همچنین بر اساس نتایج به دست آمده حاصل از تحلیل swot راهبرد توسعه گردشگری در منطقه مورد مطالعه راهبرد تهاجمی می باشد. کلمات کلیدی: مذهب، زیارت، اماکن مذهبی، گردشگری مذهبی، توسعه روستایی، اورامان تخت، هجیج، نجار