بررسی مقابله ای صور خیال در اشعار صائب تبریزی و اسیر شهرستانی

چکیده کلید واژه ها: صائب تبریزی ، اسیر شهرستانی ، صور خیال ، تشبیه ، استعاره ، مجاز ، کنایه در رساله حاضر با عنوان " بررسی مقابله ای صور خیال در اشعار صائب تبریزی و اسیر شهرستانی" به کاربرد صور خیال اعم از تشبیه ، استعاره ، مجاز و کنایه در اشعار دو شاعر سبک هندی ،یعنی صائب تبریزی و اسیر شهرستانی پرداخته شده است . در بخش کلیات علاوه بر توضیحاتی در باب سبک هندی و مختصات آن، دو شاعر نامبرده بصورت کلی معرفی شده اند. در بخش های بعدی رساله، هر یک از صنایع بیانی به صورت مجزا مد نظر قرار گرفته اند ؛ بدین گونه که نخست شرحی کوتاه درباره هر یک از آرایه ها آورده شده ، سپس فروعات آن به همراه شواهدی از هر دو شاعر مورد بررسی قرار گرفته است . در تهیه و تدوین رساله حاضر ، روش کار چنین بود : ابتدا صد غزل از هر شاعر به عنوان نمونه و به صورت تصادفی- البته با در نظر داشتن تمامی حروف الفبا در حروف پایانی قافیه یا ردیف – برگزیده شد. سپس انواع آرایه های بیانی از تمام ابیات هر غزل ، به روش فیش برداری استخراج شد. در نهایت بسامدی کلی از هر صنعت، در کل ابیات صد غزل برگزیده از هر شاعر به دست آمد که تعداد و درصد آن در پایان هر بخش و به صورت جداگانه بر روی نمودار نشان داده شده و آمار به صورت مقایسه ای اعلام و نتایج آن بیان گردیده است . نکته قابل ذکر این که با توجه به بسامد چشمگیر صنایع در اشعار هر دو شاعر، از ذکر تمامی ابیات در متن رساله صرف نظر شده و تنها ابیات بارزی به عنوان نمونه – که با توجه به نوع صنعت و بسامد آن از پنج تا بیست بیت متغیر است – ذکرگردیده است ؛ و از آن جا که فهرست دویست غزل برگزیده از دو شاعر در بخش پایانی به صورت پیوست آمده است ، ابیات نمونه در هر بخش با توجه به ترتیب الفبایی حروف پایانی قافیه یا ردیف، در بخش پیوست ها قابل دسترسی هستند. اما درباره ابیات برگزیده ای که درون متن آمده اند، باید گفت که علاوه بر توضیح آرایه های بیانی و صور خیال ، با توجه به برخی پیچیدگی های لفظی و معنایی در ابیات هندی ، کلید هایی برای درک بهتر معنی به همراه شرح کاملی از معنای بیت ارائه شده است. چهار در ضمن به صنایع بدیعی اعم از بدیع لفظی یا معنوی که مخاطب را در فهم بیت یاری می رسانند- با توجه به درجه اهمیت آن ها _ در خلال شرح یا پانویس، اشاراتی صورت گرفته است..