تحلیل قرائت های زنان از مجموعه های تلویزیونی

سریال های تلویزیونی از پربیننده ترین برنامه های تلویزیون می باشند. تلویزیون به عنوان دستگاهی ایدئولوژیک از طریق سریال ها سعی می کند، مخاطبان را به اتخاذ نگرش ها و الگوهای رفتاری خاصی ترغیب کند. سریال تلویزیونی فاصله ها که در تابستان 1389 از تلویزیون ایران پخش می شد، با استقبال بسیار زیادی از سوی مردم روبرو شد. پژوهش حاضر در پی بررسی نحوه تفسیر و رمزگشایی این سریال از سوی زنان شهر ایلام است. مبنای نظری کار رویکرد مطالعات فرهنگی در مطالعه تلویزیون و مخاطبان آن می باشد. مسئله اصلی در این پژوهش این است که در سریال تلویزیونی فاصله ها کدام دسته از ایده ها و ارزش ها مسلط هستند و طبیعی جلوه داده می شوند و مخاطبان(در اینجا زنان شهرایلام)بسته به جایگاه اجتماعی شان به چه گفتمان هایی دسترسی دارند و باتوجه به این گفتمان ها چگونه خوانش مرجح این سریال را رمزگشایی می کنند؟ ابتدا با استفاده از روش نشانه-شناسی ساخت گرایانه تلاش شده است، خوانش مرجح سریال تشریح شود و سپس با استفاده از روش مصاحبه گروهی متمرکز قرائت های زنان از این مجموعه مورد مطالعه قرار گرفته است. بخشی از یافته-ها در تحلیل نشانه شناسی سریال حاکی از این است که خوانش مرجح سریال در پی بازتولید ارزش ها و شیوه های سنتی و ناکارآمد نشان دادن سبک های مدرن است و یگانه راه رهایی از مسائل و مصائب عصر مدرن را تمسک به ارزش ها و شیوه های سنتی می داند. در عین حال با استفاده از مکانیسم روانشناسانه کردن مسائل اجتماعی، پیچیدگی ها و تناقض های جهان اجتماعی را به صورت سطحی مورد بررسی قرار می دهد و آنها را نتیجه اشتباهات فردی معرفی می کند. همچنین تحلیل قرائت های زنان از تیپ های اجتماعی مختلف، نشان می دهد که تنها با تکیه صرف بر مقولاتی مثل سن، نوع شغل، میزان تحصیلات و غیره نمی توان نحوه خوانش افراد را تعیین کرد. بلکه از آنجا که تکوین ذهنیت افراد به صورت گفتمانی صورت می گیرد، این گفتمان غالب در ذهنیت مخاطب است که نحوه قرائت او را تعیین می کند