تبیین عوامل موثر بر موفقیت تجاری سازی تکنولوژی در دانشگاهها

تکنولوژی، نه تنها بعد مهمی در توسعه و رشد ملی به شمار می رود، بلکه عامل بقا در جهان رقابتی کنونی ست. چالشی که امروزه سازمان های علمی و فناوری با آن مواجه اند آن است که چگونه ایده ها را به محصولات و خدمات قابل عرضه در بازار تبدیل کنند. تجاری سازی تحقیقات فرآیندی است که دانش تولید شده در دانشگاه ها و سازمان های تحقیقاتی را به محصولات قابل عرضه در بازار یا فرآیندهای صنعتی تبدیل می کند. هدف این تحقیق تبیین عوامل موثر بر موفقیت تجاری سازی تکنولوژی حاصل از تحقیقات دانشگاهی است. در این پژوهش بر اساس مدل سان و مون (2003)، عوامل موثر بر تجاری سازی تکنولوژی دانشگاه ها به چهار دسته عوامل مربوط به انتقال دهنده تکنولوژی(دانشگاه)، عوامل مربوط به انتقال گیرنده تکنولوژی( صنعت)، عوامل محیطی و روش های انتقال تکنولوژی تقسیم شدند. جامعه و نمونه آماری پژوهش را ده دانشگاه برتر ایران تشکیل دادند که بر اساس رتبه بندی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری انتخاب شدند. داده ها از طریق یک پرسشنامه با عناصر برآمده از ادبیات و شامل 45 پرسش در طیف 10 تایی لیکرت با پایایی و روایی تایید شده ( 83/0 = آلفا کرونباخ و 98/0 = gfi) جمع آوری شدند. همچنین داده های مربوط به موفقیت تجاری سازی تکنولوژی، از طریق مستندات موجود در دانشگاه های مورد مطالعه جمع آوری شدند. یافته ها نشان داد کلیه عوامل هم به صورت مستقیم و هم غیرمستقیم بر تجاری سازی تکنولوژی دانشگاه ها تاثیرگذارند. عوامل مربوط به صنعت بیشترین تاثیر را بر موفقیت تجاری سازی تکنولوژی در دانشگاه های مورد مطالعه داشته و پس از آن به ترتیب عوامل مربوط به دانشگاه، شرایط محیطی و روش های انتقال تکنولوژی بر موفقیت تجاری سازی تکنولوژی دانشگاه تاثیرگذارند. مدیران بخش های دانشگاهی و صنعت باید با توجه به عوامل اثرگذار بر تجاری سازی تکنولوژی دانشگاه ها، شرایط لازم را برای موفقیت فرایند تجاری سازی فراهم آورند.