بررسی علل قدرت یابی حزب اسلام گرای عدالت و توسعه در ترکیه (2002-2007)

جهان اسلام، رنجور از دوران استعمار و امپریالیسم و تجربیّات ناموفق ملی گرایی، سوسیالسیم و سکولاریسم اکنون به منظور حلّ مشکلات عمیق جوامع اسلامی با یک گرایش و بازگشت به اسلام و ارزش های آن روبه رو شده است. از این لحاظ، ترکیه نمونه ی جالب، مهم و البته متمایز از دیگر کشورهای جهان اسلام می باشد. در سال-های اخیر روابط اسلام گرایان و کمالیست ها در ترکیه دست خوش تحولات عمیقی شده که منجر به تغییر شدید توازن قدرت به نفع اسلام گرایان گردیده است. به قدرت رسیدن حزب اسلام گرای عدالت و توسعه در انتخابات پارلمانی سال های 2002 و 2007 نتیجه ی سه عامل مهم می باشد. عامل اول، رشد گرایش به ارزش های فرهنگی و مذهبی که شرایط را بیش از پیش برای فعّالیت سیاسی نیروهای اسلام گرا آماده ساخت و باعث شد مردم راه دفاع از ارزش های اسلامی را رأی دادن به احزاب اسلامی ببینند. وجود ظرفیت های دموکراتیک در ترکیه عامل دوم است که به اسلام گرایان اجازه داد به طور دسته جمعی و سازماندهی شده در سیاست مشارکت کنند و خواسته هایشان را از راه های قانونی بیان کنند. عامل سوم نیز، بهبود شاخص های اقتصادی در دوره ی حکومت اسلام گرایان است. حزب عدالت و توسعه توانست با بهره گیری از اقتصاد جهانی بخش بزرگی از سرمایه داران و با کاهش پیامدهای منفی رقابت جهانی بر دیگر بخش های جامعه، طبقات پایین تر را به سمت خود جذب کند.