تحلیلی بر توزیع فضایی و مکانیابی خدمات شهری شهر نورآباد با استفاده از gis

افزایش جمعیت و رشد شتابان شهرنشینی در دهه های گذشته آثار سوئی را به دنبال داشته است که از آن جمله می توان به توسعه کالبدی ناموزون شهرها، فقر و افت استانداردهای زندگی، کمبود مراکز خدماتی، به هم خوردن نظام توزیع خدماتی و نارسائی سیستم خدماتی اشاره نمود. با توجه به نقش روز افزون فعالیت های خدماتی در نظام شهرنشینی، ضرورت جدیدی در روند برنامه ریزی شهری پدید آمده است و مسأله چگونگی پراکنش مراکز خدماتی و نحوه دسترسی به خدمات این گونه مراکز از اهمیت فزاینده ای برخوردار شده است. وظیفه اصلی برنامه ریزان و تصمیم گیران شهری تعیین مراکز بهینه به گونه ای که تمام ساکنان شهری به راحتی به آنها دسترسی داشته باشند، علاوه بر این می توان گفت که برنامه ریزان سعی می کنند که توزیع مراکز خدماتی را در محیط های شهری بهینه سازند و این توزیع متناسب با توزیع جمعیت و یا میزان تقاضا در نقاط مختلف می باشد. امروزه با عنایت به ابعاد پیچیده مسایل شهری و دخالت متغیرهای مختلف در برنامه ریزی شهری از مدل ها و نرم افزارهایی برای برنامه ریزی استفاده می نمایند که سیستم های اطلاعات جغرافیایی (gis) که قابلیت های خوبی در دریافت، ذخیره سازی، ساخت و پرداخت و به روز کردن اطلاعات و ارائه نتایج به صور مختلف دارد، به عنوان ابزاری توانمند در برنامه ریزی شهری مورد توجه قرار گرفته است و به نظر می رسد که استفاده از این سیستم با در نظر گرفتن شرایط و خصوصیات مختلف پدیده های کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شهر در مکان گزینی صحیح مراکز خدمات شهری نسبت به مدل ها و روش های دیگر مناسب بوده و جامعیت داشته باشد. هدف اصلی در این پژوهش بررسی، توزیع و مکانیابی مراکز خدمات شهری شهر نورآباد با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) بوده و جهت رسیدن به این هدف، تحلیل عواملی همچون وضعیت آتش نشانی، فضای سبز، جایگاه سوخت و مراکز بهداشتی و درمانی و پارکینگ های عمومی را مورد ارزیابی و تجزیه و تحلیل قرار داده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر ترکیبی از روش های تحقیق اسنادی، توصیفی و تحلیلی بوده است که اطلاعات مورد نیاز آن از طریق، نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن، طرح تفصیلی شهر نورآباد، نقشه 1:5000 وضع موجود و تفصیلی این شهر و همچنین از طریق اسناد و کتب مرتبط با موضوع بدست آمده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که توزیع مراکز خدمات شهری در وضع کنونی در شهر نورآباد بهینه نیست و با نارسایی هایی روبرو می باشد و همچنین سیستم اطلاعات جغرافیایی(gis) سیستم مطلوبی برای مکان گزینی مراکز خدمات شهری در شهر نورآباد است.