مطالعه زی سازگان شناسی سرده asyneuma از تیره گل استکانی در ایران

نام سرده asyneuma که گاهی آن را سرده گل چاک هم می-خوانند، در یونانی به معنی جدا از هم است که در اینجا به جدا بودن گلبرگ ها تا قاعده اشاره دارد. این صفت بهترین راه تشخیص asyneuma از سرده نزدیک خود یعنی phyteuma، که گلبرگ های آن تا رأس پیوسته بوده و تشکیل جام لوله ای می دهند، می باشد. سرده asyneuma در ایران حدوداً 8 آرایه (5 گونه و سه زیر گونه) دارد، که یک زیرگونه از آن ها (a. virgatum subsp. mazanderanicum) انحصاری کشور ما می باشد. با توجه به اینکه تا به حال هیچ گزارشی از ایران و جهان در مورد مطالعات جامع تشریحی و گرده شناسی روی این سرده به تنهایی ارائه نشده است، انجام این پژوهش برای مشخص شدن وضعیت طبقه بندی سرده در ایران با توجه به آخرین تغییرات و به عنوان مقدمه ای برای مطالعات گسترده تر با حضور گونه های کشور های دیگر، الزامی می نمود. در این پژوهش برای مطالعه گونه های این سرده، از صفات مربوط به ریخت شناسی، صفات تشریحی و صفات گرده شناسی استفاده شده است. این صفات شامل شکل رویشی، ریخت شناسی برگ، گل، میوه، ریز ریخت شناسی سطح دانه گرده ، بررسی صفات هائز اهمیت در برش عرضی رگبرگ میانی و ... بودند. نتایج حاصل از مطالعات گرده شناسی با طبقه بندی کلاسیک کاملاً مطابقت داشته و سه بخشه asyneuma، clinocarpium، sceptrum را تأیید می-کند. اما در مورد مطالعات تشریحی اگرچه دو بخشه ، clinocarpium، sceptrum باز هم مورد تأییدند، اما دو آرایه a. rigidum subsp. rigidum و a. amplexicaule subsp. amplexicaule تصمیم گیری در مورد بخشه asyneuma را مشکل می کنند.