حضور ناتو در محیط پیرامونی ایران و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

بدون شک امنیت ملی کشورها هموراه با تحولاتی که در اطراف مرزهای آنها رخ می دهد ارتباط مستقیمی دارد. به عبارت بهتر این تغییر و تحولات، امنیت یک کشور را به صورت مثبت یا منفی تحت تاثیر قرار می دهد و از آن جا که امنیت هر بازیگر به معنی بقاء آن می باشد در نتیجه همه کشورها در برابر هر تهدیدی که امنیت و بقاء آنان را با خطر مواجه سازد واکنش نشان می دهند. بر این اساس حضور سازمان پیمان آتلانتیک شمالی «ناتو» در اطراف مرزهای جمهوری اسلامی ایران نیز تبعات مستقیم و غیرمستقیمی را متوجه امنیت ملی این کشور کرده است. از نظر جمهوری اسلامی ایران حضور ناتو به عنوان یک سازمان غربی و تحت رهبری آمریکا و نیز با توجه به خصومت دیرینه بین ایران و آمریکا، باعث محاصره فیزیکی و تهدید امنیت ملی ایران شده است. اما آن چه که در این میان باید به آن توجه کرد این است که علی رغم برخی تهدیدات احتمالی ناتو، حداقل تاکنون تهدیدی از جانب این سازمان متوجه امنیت ملی ایران نشده است و حتی در صورت رخ دادن برخی تهدیدات، ایران توانایی و ابزارهای قابل توجهی برای مقابله با آنها را در دست دارد. بعلاوه در برخی موارد استراتژی این سازمان نه تنها تهدید نبوده بلکه حتی باعث ایجاد فرصت برای ایران شده است که از آن جمله می توان به سرنگونی طالبان به عنوان دشمن ایدئولوژیک ایران اشاره کرد. از طرف دیگر افزایش تهدید همواره و لزوما به معنی فقدان امنیت نیست. بنابراین می توان گفت بر اساس چارچوب های مکتب کپنهاگ ایران موضوع حضور ناتو در محیط پیرامونی خود را در طیف مسائل امنیتی قرار داده و بهترین راهکار ایران نیز غیرامنیتی ساختن و انتقال و تسری این موضوع به طیف مسائل سیاسی است چرا که خود امنیتی ساختن یک موضوع سبب ناامنی و تهدید حاکمیت یک کشور می شود. این مکتب تلاش دارد تا هر تهدیدی را امنیتی تلقی نکند و با تمایز بین مسائل امنیتی و غیرامنیتی- سیاسی- تهدیدات واقعی محیط پیرامونی را شناسایی کند. بنابراین در این پژوهش تلاش خواهد شد که بر اساس مکتب کپنهاگ نشان دهیم که چگونه جمهوری اسلامی می تواند موضوع حضور ناتو در محیط پیرامونی خود را از جنبه امنیتی خارج و به این ترتیب ضمن باقی ماندن مسائل واقعی خطرساز برای امنیت کشور در طیف مسائل امنیتی، تهدیدات احتمالی ناتو را نیز خنثی کند.