مطالعه سبک های زندگی سلامت محور در شهرستان بوکان، استان آذربایجان غربی

با افزایش اهمیت مفهوم سبک زندگی در تحقیق جامعه شناختی، نگاه های دقیق تر کاربردی به مرحله اخیر مدرنیته ضروری هستند. بیماریهای مرتبط با سبک زندگی خاص از قبیل بیماری قلبی، سرطان، سکته، اخیراً ایدز، تهدیدات اصلی به امید زندگی در جوامع مدرن هستند. بنابراین، تصمیم گیری درباره این است که آیا زندگی کردن با یا بدون یک روش سالم برای زندگی روزانه و تشکیل یک شکل اصلی از سبک زندگی معاصر، اساسی است. تحقیق حاضر به مطالعه سبک های زندگی سلامت محور در بین شهروندان بالای 20 سال شهر بوکان در استان آذربایجان غربی ایران پرداخته است.هدف این تحقیق بررسی تصمیمات مردم در خصوص سبک های زندگی سلامت محور است که این تصمیمات ناشی از انتخاب افراد (عاملیت) است یا از طریق متغیرهای ساختاری شکل می گیرد. از جامعه مورد مطالعه 89704 نفره، در نهایت 308 نفر به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند و داده ها از طریق پرسشنامه و به روش پیمایشی جمع آوری گردید. پاسخگویان با تعداد زن و مرد برابر، 8/55 درصد متاهل و 9/40 درصد مجرد بودند و بقیه یا مطلقه بودند یا همسرشان فوت کرده بود. بیشتر پاسخگویان در رده سنی 29-20 قرار داشتند و 4/97 درصد آنها باسواد بودند که در این میان 2/30 درصد زیر دیپلم، 4/36 درصد دیپلم و بقیه دارای تحصیلات دانشگاهی داشتند. شغل بیشتر زنان خانه دار بود و میانگین درآمد خانواده پاسخگویان در ماه بین 600-100 هزار تومان بود. اگرچه بالغ بر 62 درصد افراد خود را متعلق به طبقه بالا و متوسط رو به بالا می دانند، ولی ویژگی طبقاتی محاسبه شده نشان داد که بالغ بر 86 درصد افراد جزو طبقه پایین و متوسط رو به پایین هستند. علی رغم اینکه افراد تاحدود زیادی رفتار سلامت محور دارند، دارای برخی شاخص های منفی و ناسالم نیز بودند. سبک زندگی سلامت محور با تمامی متغیرهای تحقیق بجز جنسیت رابطه معنی دار و مستقیم داشت و هرقدر این متغیرها بهبود یابند، رفتارهای سلامت محور نیز در بین شهروندان بوکانی بهبود می یابد. براساس رگرسیون چندگانه، 4 متغیر ساختاری و یک متغیر عاملیت وارد معادله شدند و متغیر روابط اجتماعی (یکی از متغیرهای ساختاری) با بالاترین ضریب بتا، بیشترین مقدار تبیین را در سبک زندگی سلامت محور دارد و ضریب مسیرهای محاسبه شده نیز از بیشتر بودن ضریب اثر متغیرهای ساختاری در مقایسه با متغیرهای عاملیت خبر می دهند و در نهایت رگرسیون چندگانه محاسبه شده بطور جداگانه برای هر دسته از متغیرها نشان داد که r² برای متغیرهای ساختاری 213/0 و برای متغیرهای عاملیت 117/0 است. تمامی این نتایج می تواند نشانگر تقدم ساختار بر عاملیت باشد و اینکه متغیرهای ساختاری نسبت به متغیرهای عاملیت تاثیر بیشتری بر سبک زندگی سلامت محور دارند.