بررسی کیفی الگوی بافتاری تنیدگی خانواده، نستوهی و رضامندی زناشویی در زوجین ایرانی

چکیده این پژوهش به رابطه میان ویژگی شخصیتی نستوهی و رضامندی زناشویی پرداخته و هم چنین تنیدگی های زوج های جوان ایرانی و روند سازگاری ایشان را با رویدادهای تنش زا بر اساس الگوی بافتاری تنیدگی خانواده مورد وارسی کیفی قرار داده است. ابتدا با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، 100 زوج از ساکنین خوابگاه های متأهلی دانشگاه تربیت مدرس، برای بررسی رابطه میان نستوهی و رضامندی زناشویی انتخاب شدند. این گروه صدنفری، دو پرسشنامه رضامندی زناشویی انریچ و زمینه یابی دیدگاه های شخصی(نستوهی) را تکمیل نمودند و نمره گذاری بر اساس راهنمای پرسشنامه ها انجام گرفت. این داده ها با استفاده از روش تحلیل رگرسیون(همبستگی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در مرحله بعد، با توجه به نمرات دو آزمون اجراشده، 30 نفر (15 نفر ازکرانه بالا و 15 نفر ازکرانه پایین توزیع نمرات مقیاس زمینه یابی دیدگاه های شخصی) به منظور کسب داده های کیفی مورد نیاز، انتخاب شدند. این 30 نفر دعوت به مصاحبه شدند و پس از انجام مصاحبه بالینی، داده های به دست آمده، بر اساس روش تحلیل تفسیری، مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج بررسی های آماری نشان داد ویژگی نستوهی، رضامندی زناشویی را پیش بینی می کند. هم چنین نتایج، حاکی از آن بود که افراد دارای نستوهی بالا، رویدادها را مثبت تر از افرادی که نستوهی پایینی دارند، ارزیابی می کنند. تحلیل تفسیری داده های حاصل از مصاحبه نیز به ایجاد مقوله بندی های متناسب با فرهنگ ایرانی بر اساس سه مولفه الگوی بافتاری تنیدگی خانواده شامل تنیدگی های زندگی زناشویی، منابع مقابله ای و ادراک از رویدادهای تنش زا انجامید. تنیدگی های زوج های جوان با به کارگیری روش مقایسه مداوم در 20 مقوله، دسته بندی شدندکه سه مقوله پرتکرار آن عبارت بودند از: نگرانی در مورد آینده شغلی و مالی، ویژگی منفی شخصیتی یکی از همسران، نارضایتی از رابطه جنسی. اکثر این تنیدگی ها، به لحاظ منبع تنیدگی، درونی؛ به لحاظ شدت، خرد و به لحاظ طول مدت، مزمن بودند. در رابطه با منابع مقابله ای نیز تغییراتی در نظام مقوله بندی الگوی مورد نظر در پژوهش حاضر صورت گرفت و هم چنین یک مقوله با عنوان "فعالیت های مشترک و فعال اعضای خانواده با هدف خاص حل مشکل" به این نظام افزوده شد. در رابطه با ادراک از رویدادها نیز مشخص شد که هردو ادراک مثبت و منفی در میان زوج ها وجود دارد، اما کیفیت ادراک به متغیرهای دیگری (مانند نستوهی که در این پژوهش مدنظر بود)، بستگی دارد.