بررسی و تحلیل عوامل موثر بر اشتغال در ایران: رویکرد بین بخشی

نرخ بالای بیکاری و چشم انداز نگران کننده ای که از وضعیت بازار کار و پیامدهای ناگوار اقتصادی و اجتماعی در کشور وجود دارد، همواره از دغدغه های محوری برنامه ریزان و سیاست گذاران بوده است. نکته ای که کاملاً مشهود است این است که در سالهای اخیر به دنبال افزایش نرخ رشد عرضه نیروی کار و کاهش نرخ رشد تقاضای نیروی کار، نرخ بیکاری افزایش یافته است. بنابراین برای مهار روند افزایش بیکاری در کشور لازم است عوامل موثر بر تقاضای نیروی کار و میزان اهمیت آنها در سطح بخشهای اقتصادی شناسایی شود. در این خصوص از جمله عواملی که می تواند روی تقاضای نیروی کار موثر باشد فناوری و حقوق و دستمزد است. این تحقیق سعی دارد تا اثر تغییرات فناوری و دستمزد (جبران خدمات) را بر تقاضای نیروی کار بررسی کند. برای دستیابی به این هدف، به تلفیق الگوی تقاضای نیروی کار در الگوی داده ستانده (io) پرداخته و مدل به روش تخمین داده های تابلویی (panel data) برآورد شده است. در این راستا تابع تقاضای نیروی کاری که در این تحقیق از آن استفاده شده است در چارچوب نظری الگوی داده – ستانده در طی سالهای 1365، 1370، 1380 با لحاظ جزء خطا می باشد. با این فرض که تقاضای نیروی کار تابعی از متغیرهای مصرف، سرمایه گذاری، مخارج دولت، صادرات، دستمزد و فناوری بوده است. نتایج برآورد تابع تقاضای نیروی کار با استفاده از رویکرد اثرات ثابت نشان می دهد که ضرایب متغیر اشتغال نسبت به پارامترهای فناوری و دستمزد معنی دار و مطابق با مبانی نظری است.