اثرات اقتصادی حذف یارانه کودشیمیایی در محصول پیاز (مطالعه موردی دشت تبریز)

پرداخت یارانه به نهاده های کشاورزی همچون کود و سم باعث افزایش مصرف بی رویه و غیربهینه از این عوامل تولید شده و ازطرفی دیگر باعث افزایش هزینه دولت می گردد. پیامدهای نامطلوب توزیع یارانه نهاده ها موجب شده است تا حذف یارانه ها به منظور تسریع رشد اقتصادی کشورهای درحال توسعه مورد تأکید قرار گیرد. یکی از محصولاتی که در ایران یارانه تولیدی به آن تعلق می گیرد، پیاز می باشد. طبق آمار سال 1386 کشور ایران با برخورداری از 816,108 بهره بردار و سطح زیر کشت 068,50 هکتار، حدود دو میلیون تن تولید پیاز داشته است. این تحقیق با هدف شناسایی و تحلیل اثرات حذف یارانه کودشیمیایی در تولید پیاز منطقه دشت تبریز درسال زراعی 88-1387 صورت پذیرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل تمام زارعین پیازکار دشت تبریز بود. اطلاعات لازم برای نیل به اهداف تحقیق از طریق تکمیل پرسشنامه از 200 کشاورز منطقه جمع آوری گردید.جهت نیل به اهداف مورد نظر از برازش و گزینش تابع تولید درجه دوم تعمیم یافته استفاده گردید. نتایج تحقیق حاضر نشان داد عوامل تولید کودشیمیایی، ماسه، آب و سطح زیرکشت اثر معنی دار روی تولید پیاز دارند. کشش تقاضای کودشیمیایی نشان می دهد که مقدار مصرف آن به تغییر قیمت پس از اجرای سیاست آزادسازی حساس نبوده و با افزایش قیمت ها پس از حذف یارانه کودشیمیایی کاهش قابل ملاحظه ای در مصرف این نهاده صورت نمی پذیرد. این امر بیانگر آن است که نهاده کودشیمیایی به عنوان یک عامل ضروری در تولید پیاز منطقه دشت تبریز بوده و حتی با اجرای سیاست آزادسازی قیمت کودشیمیایی، زارعین کاهش محسوسی در مصرف آن بوجود نمی آورند.