بررسی نقش هوش معنوی و هوش هیجانی در پیش بینی اضطراب امتحان دانش آموزان دختر تیز هوش و عادی دبیرستان های شهرستان اردبیل

چکیده: اضطراب امتحان پدیده ای شایع در نظام آموزشی کشور ما محسوب می شود که بر پیشرفت تحصیلی و سلامت روانی دانش آموزان تاثیرات مخربی داشته و باعث کاهش کارآمدی تحصیلی آنها می شود. هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش هوش معنوی و هوش هیجانی در پیش بینی اضطراب امتحان دانش آموزان دختر تیز هوش و عادی دبیرستان های شهرستان اردبیل بود. این پژوهش از نوع همبستگی بوده و دارای 2 نمونه می باشد: الف- برای تعیین میزان شیوع اضطراب امتحان در دانش آموزان دختر تیزهوش وعادی، نمونه ای به تعداد 450 نفر از میان دانش آموزان دختر سال سوم متوسطه انتخاب شد (دانش آموزان تیزهوش از طریق کل شماری انتخاب شدند).ب- درمرحله دوم به منظور بررسی اثر مستقیم هوش هیجانی و اثر غیر مستقیم آن با واسطه هوش معنوی بر میزان اضطراب امتحان دانش آموزان دختر تیزهوش وعادی، از نمونه اصلی (450n=)، نمونه ای با حجم 280 نفر با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب گردید(210 نفر از دانش آموزان عادی در 3 رشته علوم ریاضی، تجربی و انسانی و 70 نفر از دانش آموزان تیزهوش در 2رشته علوم ریاضی وتجربی انتخاب شدند). ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه های اضطراب امتحان اسپیل برگر، هوش هیجانی بار-آن و هوش معنوی غباری بناب بود. از آزمون همبستگی پیرسون، آزمون t برای دو گروه مستقل و تحلیل واریانس چند متغیره برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. همچنین از روش تحلیل مسیر نیز برای آزمون فرضیه ها استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که میزان شیوع اضطراب امتحان در دانش آموزان دختر تیزهوش وعادی مقطع سوم متوسطه شهرستان اردبیل2/28 درصد می باشد. همچنین نتایج نشان داد که هوش هیجانی براضطراب امتحان دانش آموزان دختر تیزهوش وعادی اثر مستقیم دارد. اما این فرضیه که هوش هیجانی با واسطه هوش معنوی براضطراب امتحان دانش آموزان دختر تیزهوش وعادی اثر غیرمستقیم دارد، تائید نشد.این نتایج نشان می دهند که آموزش مهارت های هوش هیجانی نقش مهمی در کاهش اضطراب امتحان دانش آموزان دارد. همچنین لزوم توجه به نیازهای معنوی دانش آموزان و ارائه آموزشهای لازم برای رشد و پرورش هوش معنوی آنها ضروری به نظر می رسد و می تواند گامی مهم در کاهش اضطراب امتحان و بهبود عملکرد تحصیلی آنها باشد.