بررسی اثرات نرخ ارز بر صادرات کالاهای کشاورزی ایران طی سال های 1370 تا 1385: مطالعه موردی خرما

در این پژوهش با مدنظر قرار دادن اهمیت صادرات غیرنفتی (به طور خاص کالای کشاورزی) و با توجه به اهمیت آن در شرایط فعلی اقتصاد ایران سعی شده است که اثر نرخ ارز که یکی ازکلیدی ترین متغیرهای تأثیرگذار بر روند صادرات کالاهای غیرنفتی و کشاورزی است بریکی از مهمترین و ارزآورترین محصولات باغی صادراتی بخش کشاورزی که خرما است بررسی شود. در این تحقیق از روش کتابخانه ای برای تحلیل موضوع استفاده شده است ودر تهیه آمار مورد نیاز سعی شده است تا از جدیدترین آمارهای رسمی کشور که از بانک مرکزی، گمرک، وزارت جهادکشاورزی و... گرفته شده است، استفاده گردد. در تحقیق مورد نظر، دوره زمانی مورد بررسی بین سال های 1385-1370 در نظر گرفته شده است. این رساله در پنج فصل تنظیم گردیده است: در پی آمد کلیات که فصل اول تحقیق را تشکیل می-دهد، فصل دوم شامل مبانی تئوریک نرخ ارز بوده و همچنین به مطالعات انجام شده در زمینه موضوع مورد مطالعه پرداخته می شود، درفصل سوم روش تحقیق و مدل صادرات مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد که در این فصل، قبل از ارائه مدل صادرات، به محاسبه نرخ واقعی ارز از روش برابری قدرت خرید پرداخته می شود. در فصل چهارم به بررسی محصول خرما، برآورد مدل با توجه به داده های سری های زمانی نرخ واقعی ارز و میزان صادرات خرما از سال 1370 تا 1385 و همچنین تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از روش های اقتصاد سنجی از طریق نرم افزارeviews 5 پرداخته می شود. در مدل ارائه شده در فصل چهارم رابطه میان نرخ ارز و صادرات معنی دار می-شود، بطوریکه می توان اینطور نتیجه گرفت که صادرکنندگان نسبت به تغییرات نرخ ارز واکنش نشان می دهند. از طرف دیگر عوامل موثر دیگری نظیر سیاست گذاری های دولت که بر صادرات در این دوره تأثیر داشته اند نیز در این مدل جای گرفته اند. سیاست پیمان سپاری ارزی به عنوان سیاستی کوتاه مدت و سیاست بلند مدت یکسان سازی نرخ ارز هرکدام بصورت متغیرهای دامی وارد مدل شده اند و تأثیر آن ها مشخص شده است. در این میان سیاست تثبیت نرخ ارز به این دلیل که از لحاظ آماری در مدل جای نمی گیرد به صورت جداگانه بررسی شده است. در حقیقت با استفاده از تکنیک هزینه فرصت، زیان انباشته صادرکنندگان محصول خرما در طی دوره حساب شده است و در نهایت درفصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهادات تحقیق ارائه می گردد.