تدوین سند هدایت طراحی شهری در بافت تاریخی شهر قزوین

شهر پدیده ایست تاریخی و به همین سبب نمی تواند ارتباط خود را با گذشته انکار نموده یا بگسلد. بخش چشمگیری از این رابطه در کالبد شهر و به طور خاص در حوزه بافت قدیمی آن تجلی می یابد. بخش دیگر نیز در قالب فرهنگ، روابط اجتماعی، ذهنیت، خاطرات، آداب و باورهای مردم نهفته است. بنابراین تمامی داشته های تاریخی یک شهر اعم از آنچه که تجسم کالبدی دارد و چه آنهائی که بعد محسوس ندارند، همگی ارزشمند و شایسته حفاظت، حراست و احیا می باشند. اگر شهر در این بستر غنی به طور بطئی و آرام توسعه یافته و در طول زمان پیش رود، آنگاه می توان انتظار داشت که این ارزش ها که حامل پیام های ارزنده ای هستند در جهت همگرائی هویت فردی شهروندان و ایجاد یک هویت واحد موثر باشند. اما این فرایند تاریخی در اوائل قرن حاضر و در پی نفوذ اندیشه مدرنیسم و مداخلات کالبدی وسیع در اندام شهر تا حد زیادی دچار انقطاع شده و سپس در سال های بعد بواسطه گستردگی مهاجرت ها، افزایش نرخ شهرنشینی، گسترش های بدون برنامه و ناآگاهی مسئولین به ارزشمندی بافت تا حد زیادی رو به زوال داشته است. در سال های اخیر نیز تهیه طرح های شتاب زده، سیاست گذاری های نامناسب و عدم تحقق برنامه های ساماندهی موجب فرسایش هرچه بیشتر بافت های ارزشمند و در نتیجه گسست آنها از بافت های مطلوب شهری گشته است. به طوری که برخی از این بافت ها از حیطه زندگی فعال و پویای شهری خارج شده و بسیاری دیگر نیز با انواع مشکلات اقتصادی، اجتماعی و کارکردی مواجه گشته اند. امروزه مهمترین مسئله پیش رو در طراحی بافت های قدیمی شناسائی باقیمانده ارزش های کالبدی و غیرکالبدی و پیش-بینی مسیری است که بتوان با حرکت تدریجی در آن این ارزش ها را در گام اول حفظ و حراست و در گام های بعدی تقویت و احیا نمود. در این رساله سعی بر آنست که با این دیدگاه به بافت های تاریخی و به طور ویژه به بافت تاریخی شهر قزوین نگریسته شود و بدین ترتیب این مجموعه را که واجد ارزش های بسیار در ابعاد معنائی و عینی است به یک عرصه جاذب برای تمامی مردم اعم از ساکنین، شهروندان و گردشگران مبدل نمود. پیش بینی می شود که با ایجاد تحرک و به جریان انداختن پتانسیل های گردشگری در بافت، حیات شهری نیز به حدی از پویائی و فعالیت برسد که در آینده خود توان تقویت و توسعه خود را کسب نماید.