کنترل بیولوژیک باکتری ralstonia solanacearum عامل پژمردگی سیب زمینی توسط باکتری های آنتاگونیست در استان همدان

سیب زمینی با تولید حدود ?00 میلیون تن در سال، چهارمین محصول مهم غذایی در جهان است. این گیاه در معرض بیماری های قارچی، باکتریایی، ویروسی و مایکوپلاسمایی زیادی است که به آن خسارت وارد می کنند. بیماری پژمردگی باکتریایی سیب زمینی ناشی از ralstonia solanacearum یکی از مهمترین بیماری های این محصول است که از مناطق مختلف ایران گزارش شده است. بر اساس گزارش های موجود این بیماری در ایران توسط نژاد 3 ( بیووار 2) باکتری ایجاد می شود. عامل بیماری با غده های آلوده بذری انتقال یافته و پس از استقرار در خاک، گیاهان سالم را در سال های بعد آلوده می کند. در این پژوهش،در بهار و تابستان 1387، نمونه های سیب زمینی آلوده به بیماری پژمردگی از مزارع مختلف استان همدان گردآوری شدند. مجموعاً 28 استرین باکتری r. solanacearum پس از کشت روی محیط pda و محیط اختصاصی تری فنیل تترازولیوم کلراید ttc به دست آمد. برای شناسایی سریع و اختصاصی r. solanacearum از سه آغازگر اختصاصی استفاده شد. تکثیر dna استخراج شده با استفاده از این سه آغازگر و ایجاد باندهای مورد نظر صحت شناسایی r. solanacearum را نشان داد. از بین این استرین ها 15 استرین بر اساس بیماری زایی روی سیب زمینی رقم آگریا انتحاب شدند. یکی از استرین ها با بیماری زایی بالا جهت انجام آزمایشات کنترل بیولوژیک در شرایط گلخانه انتخاب شد. به منظور کنترل بیولوژیکی باکتری مذکور تعداد 150 استرین باکتری از خاک ناحیه ریزوسفر سیب زمینی با استفاده از روش های آزمایشگاهی رقیق سازی و کشت روی محیط غذایی na و king b جداسازی شدند. اثر آنتاگونیستی این استرین ها بر اساس توانایی آنها در جلوگیری از رشد پاتوژن با استفاده از آزمون کشت سه نقطه ای و بخار کلروفرم و تشکیل هاله بازدارنده در قالب طرح کاملاً تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. از بین این استرین ها 40 استرین دارای خاصیت بازدارندگی بودند. از بین استرین های مورد بررسی هفت استرین به عنوان نماینده انتخاب و ویژگی های فنوتیپی آن ها تعیین شد. بر این اساس استرینny32, ny31, ny30به عنوان bacillus subtilis و استرین ny33به عنوانbacillus megaterium و استرین ny20 به عنوان pseudomonas fluorescens استرین ny21به عنوان psudomonas putida و استرینny10 به عنوان rhizobium sp. تشخیص داده شدند. استرین های ny32, ny31, ny30 و ny33در شرایط آزمایشگاهی به ترتیب با میانگین قطر هاله بازدارنده 36/8، 31/8، 23/8 و 21/8 میلی متر دارای بیشترین تاثیر بودند. استرین های ny20 ny21, و ny10 به ترتیب با میانگین قطر هاله بازدارنده 57/7 49/7 و 46/7 میلی متر دارای اثر بازدارندگی کمتری بودند. بررسی های گلخانه ای روی سیب زمینی رقم آگریا در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. پس از گذشت سه ماه فاکتورهای طول ساقه و ریشه، وزن تر، وزن خشک و شدت بیماری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد تیمارهای مورد بررسی در سطح 1% دارای تفاوت معنی دار بودند. استرین ny30 در روش آغشته سازی غده با کاهش شدت بیماری به میزان 78/65 درصد و در روش آغشته سازی خاک، با کاهش شدت بیماری به میزان 35/61 درصد بیشترین تاثیر را در افزایش وزن تر و خشک ریشه و اندام های هوایی نشان داد. در هر دو روش استرین ny10 کمترین اثر را روی وزن تر و خشک ریشه و اندام های هوایی نشان داد. به منظور مقایسه الگوی پروتئینی استرین های باکتری بیمارگر و استرین های باکتری آنتاگونیست پروتئین آن ها استخراج و در ژل اکریل آمید 12% الکتروفورز شد. در الگوی پروتئینی استرین های باکتری بیماری زا و استرین های آنتاگونیست تنوع مشاهده شد.