بررسی نقش پروژه های آبخیزداری درتوسعه روستایی"باتاکیدبردهستان کاوه آهنگرچادگان"

حفاظت از منابع طبیعی و اهمیت آب وخاک بر هیچ کس پوشیده نیست. هرگونه کم توجهی به حفاظت و حراست از این منابع، ضررهای جبران ناپذیری را به دنبال خواهد داشت. از طرفی استفاده غیر اصولی از منابع و به طورکلی عدم اجرای یک مدیریت صحیح در رابطه با منابع طبیعی بر وخامت اوضاع افزوده و نتایج زیانباری همچون نابودی جنگلها, مراتع, فرسایش خاک و ... را به دنبال خواهد داشت. در این میان حوضه رودخانه زاینده رود به عنوان تنها حوضه رودخانه دائمی فلات مرکزی ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار است. زیرحوضه مشهد کاوه بخشی از دهستان کاوه آهنگر را شامل می شود، که با هدف ارزیابی پروژه های آبخیزداری و در راستای توسعه روستایی با یک رویکرد سیستمی و جامع نگر مورد مطالعه، بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. دراین تحقیق که از نوع توصیفی-تحلیلی است، جمع آوری اطلاعات اسنادی- میدانی بوده و جهت تهیه جداول و انجام محاسبات، از نرم افزار excel و برای ترسیم نقشه ها از نرم افزارgis استفاده گردید. از جمله پروژه های اجرا شده درمنطقه مذکور تعداد 120 مورد بندتأخیری و یک مورد بند خاکی است، که با اجرای آنها شیب آبراهه را از 4 درصد به حدود 5/0 درصد کاهش و آبدهی قنات از 7 لیتر ، به 15 لیتر در ثانیه وآبدهی چاهها از 30 لیتر به 65 لیتر در ثانیه افزایش یافته است. همچنین دراین حوضه 15 هکتار تراسبندی اجرا شده که از نتایج آن، صرفه جویی درآب مصرفی، کاهش مصرف کود، بهبود وضعیت خاک و افزایش درآمد روستائیان است. کاشت گیاهان مرتعی روی پشته های بانکت و حفاظت و قرق آن درصد پوشش گیاهی از 10درصد به 60 درصد افزایش داده است. بدین معنی که فرسایش از 15 تن در هکتار به یک تن در هکتار رسید. درکل محاسبه نسبت سود به هزینه پروژه های فوق الذکر معادل 45/54 بدست آمده و این عدد بسیار بزرگتر از یک است و نشان دهنده توجیه اقتصادی پروژه های آبخیزداری در حوضه مشهد کاوه می باشد. لذا با این وجود بدیهی است که با اجرای پروژه های آبخیز داری تحقق توسعه روستایی در کنار حفاظت از منابع طبیعی امکان پذیر بوده و می تواند به عنوان یک رویکرد مطرح شود. واژگان کلیدی: آبخیزداری ،منابع آب وخاک، توسعه روستائی، ارزیابی، دهستان کاوه آهنگر. ?