بررسی اثرات پرتو تابی مایکروویو بر قابلیت هضم و تجزیه پذیری دانه سورگوم با روشهای in vivo ، in situ ، in vitro

به منظور مطالعه اثر زمانهای مختلف پرتوتابی مایکروویو (با قدرت 900 وات و فرکانس 2450 مگاهرتز) بر قابلیت هضم و تجزیه پذیری دانه سورگوم سه آزمایش انجام گرفت. در آزمایش اول برای مطالعه تاثیر پرتوتابی ماکروویو بر روی قابلیت هضم دانه سورگوم در کل دستگاه گوارش، از 16 رأس گوسفند نژاد قزل – مرینوس در 4 گروه استفاده گردید. دامها جیره کاملاً مخلوط متشکل از 40% علوفه و 60% کنسانتره را دریافت کردند. جیره 1 حاوی یونجه (جیره پایه) و جیره 2 بر پایه سورگوم خام، جیره 3 بر پایه سورگوم پرتوتابی شده به مدت 3 دقیقه و جیره 4 بر پایه سورگوم پرتوتابی شده به مدت 5 دقیقه بود. قابلیت هضم مواد مغذی دانه سورگوم با استفاده از روش جمع آوری مدفوع محاسبه و با نرم افزار sas مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی، پروتئین خام، ndf و adf برای دانه سورگوم بدون پرتوتابی به ترتیب برابر با 83/65، 30/69، 63/65، 48/56 و 27/47 بود که تحت تأثیر پرتوتابی مایکروویو قرار گرفتند (05/0< p). متابولیت های شکمبه ای نیز تحت تاثیر پرتوتابی مایکروویو قرار گرفت (05/0< p). در آزمایش دوم اثرات پرتوتابی مایکروویو به مدت 3، 5 و 7 دقیقه بر ارزش تغذیه ای دانه سورگوم با استفاده از روش تولید گاز مورد بررسی قرار گرفت. پتانسیل تولید گاز(a) تیمارهای پرتوتابی شده بیشتر از بدون پرتوتابی بودند (001/0< p). فراسنجه های تغذیه ای تخمین شده بوسیله روش تولید گاز (me،nel، scfa، dom و mp با افزایش مدت پرتوتابی افزایش یافتند (05/0< p). در آزمایش سوم تاثیر این عمل آوری بر ناپدیدشدن شکمبه ای ماده خشک و پروتئین خام دانه سورگوم با استفاده از روش کیسه های نایلونی مورد بررسی قرار گرفت. مقدار 5 گرم نمونه خوراکی (عمل آوری نشده یا عمل آوری شده) به مدت صفر، 2، 4، 6، 8، 12، 16، 24 و 48 ساعت در شکمبه دو رأس گوسفند نر دارای فیستولای شکمبه ای انکوبه و فراسنجه های مختلف تجزیه پذیری و تجزیه پذیری موثر مواد خوراکی محاسبه گردید. نرخ تجزیه پذیری شکمبه ای ماده خشک تحت تأثیر پرتوتابی مایکروویو قرار نگرفت ولی پرتوتابی نرخ تجزیه پذیری پروتئین خام را کاهش داد (05/0< p). تجزیه پذیری موثر ماده خشک و پروتئین خام دانه سورگوم بدون عمل آوری در سرعت عبور 5% در ساعت به ترتیب 82/47 و 77/39 درصد بود که تحت تأثیر پرتوتابی قرار گرفتند(01/0< p). پرتوتابی به مدت 5 دقیقه بیشترین تأثیر را در افزایش قابلیت هضم ظاهری ماده خشک، پروتئین خام و ماده آلی دانه سورگوم داشت. در مورد تجزیه پذیری ماده خشک و پروتئین خام بین پرتوتابی به مدت 3 دقیقه و 5 دقیقه تفاوت آماری مشاهده نگردید. نتایج این تحقیق نشان داد که پرتوتابی مایکروویو می تواند مانند سایر روشهای متداول حرارتی برای کاهش تجزیه پذیری پروتئین خام در شکمبه و افزایش پروتئین عبوری قابل هضم و همچنین بهبود قابلیت هضم مواد مغذی دانه سورگوم در تغذیه دام بطور موثری مورد استفاده قرار گیرد.