خاستگاه قرآنی دعاهای نهج البلاغه

چکیده: 1 ـ سخنان معصومین (علیهم السلام) الهام گرفته از قرآن کریم است چرا که عترت هیچگاه از قرآن جدا نیست. در این میان کتاب شریف نهج البلاغه که گزیده ای از سخنان امیر مومنان علی (علیه السلام) است ارتباط عمیق و بسیار نزدیکی با آموزه های قرآنی داشته که دعاهای نهج البلاغه از این ارتباط بی نصیب نیست. 2 ـ فصل اول این نوشتار به مقدمه و کلیات مانند مفهوم شناسی و جایگاه دعا در نهج البلاغه و گزارشی از ادعیه اختصاص دارد. 3 ـ اثر پذیری این ادعیه ارزشمند از قرآن در دو فصل لفظی و معنایی تنظیم شده است. اثر پذیری لفظی به این معنی است که واژه یا جمله ای که در دعا به کار گرفته شده عیناً الهام گرفته از قرآن کریم است. امّا اثر پذیری معنایی آن است که واژه قرآنی یا جمله قرآنی در دعا به کار نرفته ولی محتوا و معنا برگرفته از قرآن است. 4 ـ اثر پذیری لفظی به دو بخش اقتباسی و تلمیحی و اقتباسی نیز به دو قسمت اثر پذیری گزاره ای و اثر پذیری واژه ای تقسیم شده است. در نتیجه فصل دوم این پژوهش دارای سه گفتار است: گفتار اول: اثر پذیری گزاره ای گفتار دوم: اثر پذیری واژه ای گفتار سوم: اثر پذیری تلمیحی 5 ـ اثر پذیری معنایی به دو بخش تقسیم شده. یک بخش به ادعیه ای مربوط می شود که از یک آیه یا بیشتر، تاثیر پذیرفته و می توان گفت که خاستگاه قرآنی این دعا، این آیه یا آیات است. بخش دوم به دعاهایی مربوط می شود که به یک آیه یا چند آیه خاص ارتباط ندارد بلکه الهام گرفته از روح کلی حاکم بر آیات و به عبارت دیگر برگرفته از برخی مفاهیم قرآنی است. در نتیجه فصل سوم این تحقیق به دو گفتار تقسیم شده است: گفتار اول: اثر پذیری معنایی خاص در دعاهای نهج البلاغه گفتار دوم: اثر پذیری معنایی عام در دعاهای نهج البلاغه