بررسی صوت شناختی تکیه واژگانی زبان فارسی

پایان نامه
چکیده

تکیه یکی از عناصر زبرزنجیری مهم در هر زبان است و بررسی های صوت شناختی، می تواند به شناخت بهتر آن کمک کند. هدف پژوهش حاضر، بررسی صوت شناختی تکیه ی واژگانی در زبان فارسی بوده است؛ به منظور دست یابی به هدف فوق، پرسش ها و فرضیه هایی را مطرح نمودیم تا بتوانیم جایگاه تکیه ی واژگانی را در اسم ها و صفت های بسیط و مشتق زبان فارسی معین نموده، اثر افزودن برخی پسوندها به ستاک را، از نظر تغییر جایگاه تکیه بررسی نماییم. همچنین این هدف را دنبال می کردیم که سه همبسته ی صوت شناختی بسامدپایه، دیرش و شدت را به ترتیب اهمیت در ایجاد تکیه واژگانی مرتب کنیم و به علاوه، تغییرات بسامد سازه های اول و دوم و نیز فضای واکه ای زبان فارسی در حالت های تکیه بر و بی تکیه و همچنین نسبت دیرش فاز بسته در موج چاکنایی را مورد بررسی قرار دهیم. جهت انجام این تحقیق، ده مورد از پرکاربردترین پسوندهای اشتقاقی و تصریفی زبان فارسی انتخاب شد. برای هر مورد از پسوندها، هشت واژه ی مشتق انتخاب گردید که فقط از یک پایه و وند مورد نظر تشکیل شده بود. سپس این واژه ها را، یکبار پایه به تنهایی و بار دیگر پس از افزودن وند، سه گویشور فارسی معیار که همگی مرد بودند و در رده سنی بین 25 تا 40 سال قرارداشتند، تلفظ کردند. درنهایت از ضبط صدای هر گویشور 144 واژه به دست آمد و در سه نفر مجموع کل واژه ها به 432 عدد رسید. واژه ها توسط دستگاه حنجره نگار ضبط شد و بسامد پایه، شدت، دیرش، بسامد سازه ی اول و دوم و نسبت دیرش فاز بسته ی موج چاکنایی در تمامی هجاها و واکه های واژه ها، با استفاده از نرم افزارspeech studio استخراج گردید و سپس مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. در بررسی های فوق، جهت انجام تحلیل های آماری از آزمون هایی در نرم افزار spss استفاده شد: در حالتی که مقایسه میان بیش از دو هجا یا واکه بود، از آزمون ناپارامتری فریدمن و در حالت مقایسه میان دو هجا یا واکه، از آزمون ناپارامتری ویلکاکسون استفاده شد. در حالتی که حجم نمونه به اندازه کافی بود و مجاز به استفاده از آزمون های پارامتری بودیم، در حالت مقایسه میان دو هجا یا واکه، از آزمون t زوجی و در حالت مقایسه میان بیش از دو هجا یا واکه، از آزمون اندازه های تکرارشده استفاده شد. نتایج به دست آمده به این شرح است: جایگاه تکیه ی واژگانی، در اسم ها و صفت های بسیط و مشتق زبان فارسی، هسته ی هجای آخر است. پسوندهای اشتقاقی تکیه بر هستند و پسوندهای تصریفی –ها، -تر و –ترین نیز، علی رغم قرار داشتن در دسته ی تصریفی ها، تکیه برند، اما پسوند –ی نکره تکیه بر نمی باشد.در بحث پیرامون عامل ایجادکننده ی تکیه ی واژگانی، همبسته ی صوت شناختی موثر در زبان فارسی در یک حالت، بسامدپایه و درحالت دیگر، دیرش تکیه یکی از عناصر زبرزنجیری مهم در هر زبان است و بررسی های صوت شناختی، می تواند به شناخت بهتر آن کمک کند. هدف پژوهش حاضر، بررسی صوت شناختی تکیه ی واژگانی در زبان فارسی بوده است؛ به منظور دست یابی به هدف فوق، پرسش ها و فرضیه هایی را مطرح نمودیم تا بتوانیم جایگاه تکیه ی واژگانی را در اسم ها و صفت های بسیط و مشتق زبان فارسی معین نموده، اثر افزودن برخی پسوندها به ستاک را، از نظر تغییر جایگاه تکیه بررسی نماییم. همچنین این هدف را دنبال می کردیم که سه همبسته ی صوت شناختی بسامدپایه، دیرش و شدت را به ترتیب اهمیت در ایجاد تکیه واژگانی مرتب کنیم و به علاوه، تغییرات بسامد سازه های اول و دوم و نیز فضای واکه ای زبان فارسی در حالت های تکیه بر و بی تکیه و همچنین نسبت دیرش فاز بسته در موج چاکنایی را مورد بررسی قرار دهیم. جهت انجام این تحقیق، ده مورد از پرکاربردترین پسوندهای اشتقاقی و تصریفی زبان فارسی انتخاب شد. برای هر مورد از پسوندها، هشت واژه ی مشتق انتخاب گردید که فقط از یک پایه و وند مورد نظر تشکیل شده بود. سپس این واژه ها را، یکبار پایه به تنهایی و بار دیگر پس از افزودن وند، سه گویشور فارسی معیار که همگی مرد بودند و در رده سنی بین 25 تا 40 سال قرارداشتند، تلفظ کردند. درنهایت از ضبط صدای هر گویشور 144 واژه به دست آمد و در سه نفر مجموع کل واژه ها به 432 عدد رسید. واژه ها توسط دستگاه حنجره نگار ضبط شد و بسامد پایه، شدت، دیرش، بسامد سازه ی اول و دوم و نسبت دیرش فاز بسته ی موج چاکنایی در تمامی هجاها و واکه های واژه ها، با استفاده از نرم افزارspeech studio استخراج گردید و سپس مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. در بررسی های فوق، جهت انجام تحلیل های آماری از آزمون هایی در نرم افزار spss استفاده شد: در حالتی که مقایسه میان بیش از دو هجا یا واکه بود، از آزمون ناپارامتری فریدمن و در حالت مقایسه میان دو هجا یا واکه، از آزمون ناپارامتری ویلکاکسون استفاده شد. در حالتی که حجم نمونه به اندازه کافی بود و مجاز به استفاده از آزمون های پارامتری بودیم، در حالت مقایسه میان دو هجا یا واکه، از آزمون t زوجی و در حالت مقایسه میان بیش از دو هجا یا واکه، از آزمون اندازه های تکرارشده استفاده شد. نتایج به دست آمده به این شرح است: جایگاه تکیه ی واژگانی، در اسم ها و صفت های بسیط و مشتق زبان فارسی، هسته ی هجای آخر است. پسوندهای اشتقاقی تکیه بر هستند و پسوندهای تصریفی –ها، -تر و –ترین نیز، علی رغم قرار داشتن در دسته ی تصریفی ها، تکیه برند، اما پسوند –ی نکره تکیه بر نمی باشد.در بحث پیرامون عامل ایجادکننده ی تکیه ی واژگانی، همبسته ی صوت شناختی موثر در زبان فارسی در یک حالت، بسامدپایه و درحالت دیگر، دیرش تکیه یکی از عناصر زبرزنجیری مهم در هر زبان است و بررسی های صوت شناختی، می تواند به شناخت بهتر آن کمک کند. هدف پژوهش حاضر، بررسی صوت شناختی تکیه ی واژگانی در زبان فارسی بوده است؛ به منظور دست یابی به هدف فوق، پرسش ها و فرضیه هایی را مطرح نمودیم تا بتوانیم جایگاه تکیه ی واژگانی را در اسم ها و صفت های بسیط و مشتق زبان فارسی معین نموده، اثر افزودن برخی پسوندها به ستاک را، از نظر تغییر جایگاه تکیه بررسی نماییم. همچنین این هدف را دنبال می کردیم که سه همبسته ی صوت شناختی بسامدپایه، دیرش و شدت را به ترتیب اهمیت در ایجاد تکیه واژگانی مرتب کنیم و به علاوه، تغییرات بسامد سازه های اول و دوم و نیز فضای واکه ای زبان فارسی در حالت های تکیه بر و بی تکیه و همچنین نسبت دیرش فاز بسته در موج چاکنایی را مورد بررسی قرار دهیم. جهت انجام این تحقیق، ده مورد از پرکاربردترین پسوندهای اشتقاقی و تصریفی زبان فارسی انتخاب شد. برای هر مورد از پسوندها، هشت واژه ی مشتق انتخاب گردید که فقط از یک پایه و وند مورد نظر تشکیل شده بود. سپس این واژه ها را، یکبار پایه به تنهایی و بار دیگر پس از افزودن وند، سه گویشور فارسی معیار که همگی مرد بودند و در رده سنی بین 25 تا 40 سال قرارداشتند، تلفظ کردند. درنهایت از ضبط صدای هر گویشور 144 واژه به دست آمد و در سه نفر مجموع کل واژه ها به 432 عدد رسید. واژه ها توسط دستگاه حنجره نگار ضبط شد و بسامد پایه، شدت، دیرش، بسامد سازه ی اول و دوم و نسبت دیرش فاز بسته ی موج چاکنایی در تمامی هجاها و واکه های واژه ها، با استفاده از نرم افزارspeech studio استخراج گردید و سپس مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. در بررسی های فوق، جهت انجام تحلیل های آماری از آزمون هایی در نرم افزار spss استفاده شد: در حالتی که مقایسه میان بیش از دو هجا یا واکه بود، از آزمون ناپارامتری فریدمن و در حالت مقایسه میان دو هجا یا واکه، از آزمون ناپارامتری ویلکاکسون استفاده شد. در حالتی که حجم نمونه به اندازه کافی بود و مجاز به استفاده از آزمون های پارامتری بودیم، در حالت مقایسه میان دو هجا یا واکه، از آزمون t زوجی و در حالت مقایسه میان بیش از دو هجا یا واکه، از آزمون اندازه های تکرارشده استفاده شد. نتایج به دست آمده به این شرح است: جایگاه تکیه ی واژگانی، در اسم ها و صفت های بسیط و مشتق زبان فارسی، هسته ی هجای آخر است. پسوندهای اشتقاقی تکیه بر هستند و پسوندهای تصریفی –ها، -تر و –ترین نیز، علی رغم قرار داشتن در دسته ی تصریفی ها، تکیه برند، اما پسوند –ی نکره تکیه بر نمی باشد.در بحث پیرامون عامل ایجادکننده ی تکیه ی واژگانی، همبسته ی صوت شناختی موثر در زبان فارسی در یک حالت، بسامدپایه و درحالت دیگر، دیرش شناخته شد. در بررسی سازه ها و فضای واکه ای، مشاهده شد که تغییرات بسامد سازه های اول و دوم واکه ها در حالت های تکیه بر و بی تکیه به گونه ای است که منجر به ایجاد فضای واکه ای گسترده تری در حالت تکیه بر نسبت به حالت بی تکیه می شود. در بررسی دیرش فاز بسته در موج چاکنایی، با وجود افزایش اندک مقادیر در هجای تکیه بر نسبت به هجای بی تکیه، آزمون های انجام شده در دو حالت، تفاوت معناداری نشان ندادند.

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

درک شنیداری تکیه واژگانی در زبان فارسی

این مقاله به مطالعه درک شنیداری محل تکیه واژگانی در زبان فارسی می پردازد. در یک آزمایش ادراکی، جفت¬واژه کمینه تکیه¬ای بی¬معنی /-/ به عنوان محرک هدف انتخاب و مقادیر دیرش هجا، سطح شدت انرژی کل، سطح شدت انرژی فرکانس¬های میانی و بالا و فرکانس پایه واکه های تکیه-بر و بدون تکیه در دو بافت دارای تکیه زیروبمی و فاقد تکیه زیروبمی طی گام¬های مختلف بازسازی شد. محرک¬های بازسازی¬شده سپس در یک آزمون ...

متن کامل

تحلیل واژگانی افعال زبان فارسی

دستور زبان نویسان و پژوهشگران زبان و ادب فارسی تمام افعال این زبان را بی قاعده فرض نموده ومعتقدند که هر فعل در زبان فارسی دو ریشه یا ماده دارد : ریشه گذشته و ریشه حال .صیغه هایی که برگذشته دلالت دارند ‘از ریشه گذشته و صیغه هایی که بر حال و آینده دلالت دارند ‘از ریشه حال مشتق می شوند . مقاله حاضر‘کوششی است برای اثبات این امر که تعداد قابل توجهی از افعال زبان فارسی ‘ همانند افعال زبان انگلیسی با...

متن کامل

بررسی آوایی تکیۀ واژگانی در زبان فارسی

  بررسی آوایی تکیۀ واژگانی در زبان فارسی     وحید صادقی [1]   تاریخ دریافت: 20/1/90   تاریخ تصویب: 18/10/90     چکیده   در بیشتر پژوهش‏های انجام­شده دربارۀ تکیۀ واژگانی در زبان فارسی، تغییر‏های آوایی ناشی از جا‏به‏جایی محل تکیه در محیط دارای تکیۀ زیر‏و‏بمی بررسی شده و به همین سبب، F0 مهم‏ترین هم‏بستۀ آوایی تکیۀ واژگانی در‏نظر گرفته شده است؛ در ‏ حالی که F0 هم‏بستۀ آوایی تکیۀ زیر‏و‏بمی است؛ نه ت...

متن کامل

واکه های مرکب در زبان فارسی: یک بررسی صوت شناختی

واکه ­ها در بافت همخوانی به لحاظ صوت­ شناختی از دو جزء اصلیِ هدف (بسامد ثابت سازه ­ها) و گذر سازه­ای (تغییر بسامد سازه ­ها) تشکیل می ­شوند که به ترتیب نماینده وضعیت ثابت مجرای گفتار در تولید واکه و تغییر وضعیت آن در حرکت از/ به همخوان هستند. این دو جزء در واکه ­های ساده و مرکب دیده می ­شوند، اما واکه­ های مرکب پیچیدگی درونی بیشتری دارند و بر اساس الگوی تغییرات بسامدی سازه ­ها به انواعی تقسیم می ...

متن کامل

بررسی صوت شناختی همخوان کناری در زبان فارسی معیار

در این پژوهش ویژگیهای صوت شناختی و آواشناختی یی از همخوان هایِ روانِ زبان فارسیِ معیار -[l]- بر اساس تلفظ 19 سخنگوی زن و مرد مورد مطالعه قرار گرفته است. به این منظور ایهای آواییِ آغازین، میانی و پایانی قرار گرفت و گوی81 نمونۀ آواییِ حاویِ این واج را تولی اند. ماهیت همخوانهای روان در زبان های مختلف به گونه ای های آواییِ متفاوت بسیار تغییرپذیرند و زیر تأثیر عوامل متعددیییر شوند. در خصوص همخوان روان [λ] ...

متن کامل

بررسی مجاز در زبان فارسی بر مبنای نظریه ی مفاهیم واژگانی و الگوهای شناختی

م بررسی مجاز در زبان فارسی بر مبنای نظریة مفاهیم واژگانی و الگوهای شناختی   راحله گندمکار[1] امید طبیب زاده[2]     تاریخ دریافت: 6/10/93 تاریخ تصویب: 26/12/93 چکیده مجاز به عنوان یکی از مهم‏‏ترین فرایندهای تغییر معنی، نه‌تنها از اهمیت زیادی نزد متخصصان فن بلاغت و معنی‏شناسان تاریخی برخوردار بوده، بلکه دست‌کم به مدت سه دهه، از سوی معنی‏شناسان شناختی به‌مثابة فرایندی در زبان خودکار سخن...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده زبانهای خارجی

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023