بررسی بینامتنی تصاویر در غزلیات شمس

پایان نامه
چکیده

هدف این پژوهش آن است که نشان دهد مهمترین تصاویر غزلیات شمس مناسبات بینامتنی دارند . از آن جا که بینامتنیت امروزه اصطلاحی رایج در نظریه ادبی و زبان شناسی متن است ، قصد بر این است تصاویری که شامل تشبیه ، استعاره یا رمز است ، به عنوان یک متن در دل متن بزرگتری به نام غزل مورد مطالعه قرار گیرد . برای این منظور 50 غزل از غزلیات دیوان شمس برگزیده و همه تصاویر آن ها بررسی شد اما به دلیل گستردگی دامنه تصاویر ، تنها پربسامدترین آنها که در اندیشه مولانا هم اهمیت بیشتری دارند تحلیل گردید . بر این اساس ، این رساله در 10 فصل فراهم آمده است : فصل اول : « کلیات » است که به تعریف و تاریخچه بینامتنیت و اهمیت آن ، بررسی مفهوم تصویر و رابطه آن با بینامتنیت می پردازد و سپس متون مرتبط با غزلیات شمس و دلیل انتخاب آنها را مطرح می کند . در فصل دوم که « بینامتنهای خورشید » نام دارد ، تصویر خورشید ، تصویر کانونی است و دیگر خوشه های آن یعنی آفتاب حق ، آفتاب محمد ، نور ، سایه ، ذره ،حجره خورشید و حاجب خورشید بر اساس نظریه بینامتنیت تحلیل و بررسی شده است . فصل سوم بررسی دریا و تصاویر مرتبط با آن است که شامل دریای غیب ، دریای حق ، دریای عشق ، بحر آتش ، دریای جان، دریای احمد ، موج ، ماهی ، کشتی و آب می شود . در فصل چهارم حیوانات که شامل شیر و آهو ، اسب ، خر ، گرگ ، فیل و پشه ، مرغ ، باز ، بلبل ، طوطی و هما هستد تحلیل شده است . در فصل پنجم محور کار بر تصویر آتش قرار گرفته است . فصل ششم به عنوان « بینامتنهای رویشی » است و در برگیرنده ی تصاویر باغ، گل و گلستان ، گندم و گندم زار ، نخل و رطب است . در فصل هفتم یکی از پرکاربردترین تصاویر عرفانی یعنی شراب و زیر مجموعه های آن یعنی جام و ساقی بررسی شده است . فصل هشتم با عنوان « بینامتنهای شکار » شامل صید و صیاد ، دام و دانه ، تیر و کمان وتیغ بلاست . فصل نهم که « بینامتنهای درباری » نامیده شده و شامل تصاویر شاه ، پاسبان و بازی درباری گوی و چوگان است . در فصل دهم چهره حضرت یوسف ( ع ) به عنوان یک نماد در غزلیات شمس و دیگر متون عرفانی مورد نقد و تحلیل قرار گرفته است .

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی بینامتنی تصویر دریا در غزلیات شمس

  بررسی و تحقیق در بسیاری از غزل های مولانا نشان می‌دهد که چشمگیرترین جنبه این غزل ها بعد از موسیقی، کثرت و پویایی تصاویر است. تصاویری که محصول لحظات مکاشفه و از خود بیخود شدن شاعر است. ‌در این لحظات عنصر زبان برجستگی خاصی می یابد تا بتواند معنا را به خواننده القا کند و بسیاری از تصاویر و واژه‌ها برای بیان دریافت های مکاشفه آمیز مولانا به یاری او آمده و اشعار او حالتی الهام گونه و رؤیا وار می ی...

متن کامل

زائوم در غزلیات شمس

زائوم یا فراخرد از مباحث نوینی است که در تحلیل فرمالیستی، به مطالعه و بررسی متون می­پردازد.از مهم ترین ویژگی­های زائوم این است که مانند سایر واژه­های زبان دچار خودکار شدگی و روزمرّگی نمی­شود و همیشه می­تواند به خوبی عهده­دار وظیفه خود باشد، یعنی با برانگیختن احساس و عاطفه به کمک موسیقی بشتابد و جای معنی را پر کند. بسیاری از کلمات در غزلیات مولوی وظیفه اصلی خود را که در نزد شاعران دیگر محدود به ا...

متن کامل

بررسی استعاره‌های جهتی در غزلیات شمس

زبان از فرایندهایی است که خاصیت پیام‌رسانی و ارجاعی دارد و القاگر مضامین فرهنگی، آداب و رسوم، افکار و اندیشة یک قوم است. زبان از نظر زبان‌شناسی‌ شناختی، علاوه بر انتقال مضامین ارجاعی، منعکس‌کنندة مضامین شناختی، نظام ادراکی آدمی و القاگر مضامین انتزاعی موجود در ذهن است. بر این اساس، زبان‌شناسان‌ شناختی بر معنا به عنوان عنصر قالب تکیه می‌کنند. از جمله نظریه‌پردازان حوزة معنی‌شناسی‌ شناختی می‌توان...

متن کامل

مناسبات بینامتنی تلمیحات قرآنی مثنوی و غزلیات شمس با تأکید بر قصّۀ ابراهیم علیه السلام

در عصر حاضر مثنوی مولانا با ترجمه های انجام شده، یکی از شاخص ترین متن های زبان وادبیات فارسی است که بیشترین نظریه های ادبی جدید را در خود پذیرا می باشد. یکی از این نظریه ها، موضوع بینامتنیت است. این اثر گرانسنگ فارسی همچنان که با آثاری چون کلیله و دمنه، اسرارنامه، منطق الطیر، معارف، مقالات شمس و...ارتباط و پیوستگی متنی دارد، با دیگر آثار مولانا از جمله فیه مافیه و غـزلیات شمس نیـز دارای پیوند ه...

متن کامل

زائوم در غزلیات شمس

زائوم یا فراخرد از مباحث نوینی است که در تحلیل فرمالیستی، به مطالعه و بررسی متون می­پردازد.از مهم ترین ویژگی­های زائوم این است که مانند سایر واژه­های زبان دچار خودکار شدگی و روزمرّگی نمی­شود و همیشه می­تواند به خوبی عهده­دار وظیفه خود باشد، یعنی با برانگیختن احساس و عاطفه به کمک موسیقی بشتابد و جای معنی را پر کند. بسیاری از کلمات در غزلیات مولوی وظیفه اصلی خود را که در نزد شاعران دیگر محدود به ا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023