مقایسه کنترل فرومونی و تلفیقی روی شدت و توزیع مکانی ابریشم باف ناجور (lymantria dispar) در استان گلستان (مطالعه موردی: پارک جنگلی دلند).

ابریشم باف ناجور، l.)) lymantria dispar، یکی از مهمترین آفت درختان جنگلی در سراسر دنیا است. این تحقیق با هدف بررسی مقایسه کنترل فرومونی و تلفیقی روی شدت و توزیع مکانی ابریشم باف ناجور در سال 1386 در پارک جنگلی دلند صورت گرفت. برای بررسی اثر روش های کنترل، در مهار جمعیت ابریشم باف ناجور، منطقه مورد مطالعه به دو بخش تقسیم گردید. در بخش غربی پارک، تمام مشخصات مربوط به دستجات تخم ثبت شد و دسته های تخم مستقر روی تنه درختان به روش مکانیکی نابود گردیدند. همزمان در بخش شرقی پارک، مشخصات مربوط به دستجات تخم ثبت شدند و هیچ کنترلی در این بخش از پارک صورت نگرفت. برای اجرای برنامه های پیش آگاهی و کنترل، 8 تله فرومونی سفید رنگ در ارتفاع 5/1 متری از سطح زمین روی تنه درختان نصب گردید. تله ها در فاصله 100 متری از حاشیه داخل جنگل، در جهت باد غالب منطقه و به فاصله 100 تا 150 متری از یکدیگر قرار گرفتند. سپس با شروع تخم ریزی حشره، دستجات تخم به منظور ارزیابی برنامه های کنترل اعمال شده، شمارش گردید. همچنین در این تحقیق تاثیر فاکتورهای گونه درخت میزبان و ارتفاع تخم ریزی روی برخی از پارامترهای زیستی ابریشم باف ناجور بررسی شد. نتایج نشان داد که اثر ارتفاع تخم ریزی روی پارامترهای زیستی مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود، ولی اثر گونه درخت میزبان روی صفت های اندازه گیری شده و نیز اثرات متقابل دو فاکتور، غیرمعنی دار بود. بیشترین میزان تخم ریزی روی تنه درختان میزبان و در جهت جغرافیایی جنوبی مشاهده شد. فراوانی درختان آلوده، در کلاسه قطری 90-80 سانتی متری بیشتر بود. همچنین، اثر وضعیت جوی، ساعات مختلف شبانه روز و اثرات متقابل دو فاکتور روی تعداد حشرات به دام افتاده در تله های فرومونی، در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. بررسی مقایسه میانگین اثرات متقابل فاکتورها نشان داد، در وضعیت های جوی صاف و ابری، در ساعات مختلف شبانه روز اختلاف معنی داری بین حشرات به دام افتاده در تله های فرومونی وجود داشت. نتایج وضعیت پراکنش درختان آلوده روی طبقات مختلف فاصله از جاده نشان داد، بیشترین میزان آلودگی به ترتیب در فواصل 50-0 و 100-50 متری دیده شد. بیشترین و کمترین میزان آلودگی به ترتیب در تیپ های انجیلی- آزاد- بلوط، و زربین وجود داشت. الگوی مکانی ابریشم باف- ناجور بر اساس شاخص هایt- square و distance index dispersion، از نوع خوشه ای بود. نتایج این تحقیقق نشان داد که تعداد دستجات تخم، بعد از انجام برنامه های کنترل، به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافت.