بررسی الگوی مکانیزم های دفاعی با توجه به میزان تفکر خلاق

مقدمه: در این پژوهش به منظور فهم بیشتر ویژگی های شخصیتی متفاوت افراد خلاق، کمّیت و کیفیت مکانیزم های دفاعی استفاده شده توسط این افراد و سبک دفاعی خاص آنها مورد بررسی قرار گرفته است. روش: در ابتدا با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، 258 نفر از دانشجویان دختر کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه تربیت مدرس پرسشنام? تفکر خلاق عابدی را تکمیل نمودند. سپس از میان این شرکت کنندگان دو گروه 30 نفری از آزمودنی هایی که دارای بیشترین و کمترین نمرات در آزمون مذکور بودند، به عنوان افراد دو گروه مقایس? پژوهش انتخاب شدند. به منظور سنجش سبک و مکانیزم های دفاعی از پرسشنام? سبک های دفاعی (dsq-40) و 3 کارت آزمون فرافکن اندریافت موضوع (tat) استفاده شد. نمره گذاری داستانهای به دست آمده از آزمون tat بر اساس راهنمای مکانیزم های دفاعی کریمر (dmm) انجام گرفت. در نهایت داده ها به وسیل? آزمون t برای گروه های مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج بررسی های آماری نشان داد که افراد خلاق و افرادی که از خلاقیت کمتری برخوردار هستند، در نرخ کلّی استفاده از مکانیزم های دفاعی با هم تفاوتی ندارند. به علاوه نتایج نشان می دهند که افراد خلاق در مقایسه با افراد کمترخلاق، دارای سبک دفاعی رشدیافته هستند و افراد کمترخلاق بیشتر از الگوی رشدنایافته مکانیزم های دفاعی استفاده می کنند. به طور کلّی مشخص? اصلی الگوی دفاعی گروه خلاق نسبت به گروه کمترخلاق، استفاد? زیاد آنها از مکانیزم های دفاعی رشدیافته والاگرایی، طنز و پیشاپیش نگری و مکانیزم های رشدنایافته دلیل تراشی، تجزیه و انکار است؛ در حالی که مشخص? اصلی الگوی دفاعی گروه کمترخلاق، استفاد? زیاد آنها از مکانیزم های دفاعی رشدنایافته فرافکنی، به عمل درآوری، لایه سازی، رفتار پرخاشگرانه-منفعلانه، خیالپردازی، جابجایی و جسمانی سازی است. دو گروه در استفاده از مکانیزم دفاعی همانندسازی تفاوت معناداری با هم نداشتند. نتیجه گیری: نتایج مطالع? حاضر بار دیگر بر اهمیت تفاوت قائل شدن بین دو حوز? عمد? خلاقیت تأکید می نماید. به علاوه همسو با یافته های تحقیقات پیشین نتایج نشان می دهد که افراد خلاق به دلیل استفاده از نوعی سبک دفاعی خلاق از افراد کمترخلاق متمایز می شوند.