تاثیر نابرابری منطقه ای بر اشتغال غیر رسمی در ایران

اشتغال غیر رسمی در طی دهه های اخیر با گسترش فزاینده ای رو به رو بوده است. تلفیق رویکرد نهادگرا، توسعه و برخی نظریات مهاجرت تبیین مناسبی از این رشد، در دهه های مختلف در کشورهای در حال توسعه ارائه می دهد. در این راستا، این تحقیق اساساً در صدد اینست که نقش نابرابری های منطقه ای و برخی ویژگی های جمعیتی را در اشتغال غیر رسمی در مناطق مختلف ایران بین سال های 1355 تا 1385 مورد بررسی قرار دهد. لذا با به کارگیری رویکرد تلفیقی توسعه و نظریات مهاجرت و نیز نتایج مطالعات مختلف در رابطه با ویژگی های شاغلین غیر رسمی به عنوان چارچوب نظری تحقیق، از رویکرد مدل کامل لیزرل در مدل سازی معادلات ساختاری برای آزمون نظریه و پاسخ به سژالات و فرضیات تحقیق استفاده می نماییم. نتایج حاصل از آزمون مدل با داده های استانی در دهه های مختلف بیانگر آن است که نابرابری های منطقه ای، که اثر آنرا توسط دو شاخص نابرابری داخلی و شاخص پراکندگی توسعه یافتگی انسانی در مدل وارد کرده ایم، بر مهاجرت و اشتغال غیر رسمی مثبت و معنی دار است. به عبارتی دیگر، با افزایش نابرابری های منطقه ای، اشتغال غیر رسمی در مناطق توسعه یافته تر بیشتر می شود. همچنین نتایج حاکی از آن است که ویژگی های جمعیتی جنسیت شاغلین، سواد، سن، و روستایی بودن در اشتغال غیر رسمی به طور معنی داری موثرند و هرچه نسبت جمعیت بالای 60 سال، نسبت جمعیت روستایی، نسبت تحصیل کرده های زیر دیپلم و نسبت فعالین زن در یک منطقه بیشتر باشد اشتغال غیر رسمی در آن منطقه بیشتر است. این رساله در مجموع از پنج فصل تشکیل شده است. فصل یک به بیان کلیات می پردازد. قلمرو مطالعاتی موضوع، اهمیت و روش شناسی تحقیق به طور مختصر در این فصل آورده شده است. فصل دو به بیان برخی اصطلاحات و تعاریف مرتبط با اشتغال غیر رسمی پرداخته و در ادامه مبانی نظری تحقیق با مرور رویکردها و نتایج پژوهش های مختلف در راستای پاسخگویی به سوالات تحقیق بیان شده است. در فصل سوم، با استفاده از روش قیاسی و تکیه بر منابع کتابخانه ای و تحلیل داده ها به واکاوی چارچوب نظری مطرح شده در فصل دوم در ایران خواهیم پرداخت. در فصل چهارم نیز روش مناسب را برای آزمون فرضیات انتخاب و بر اساس چارچوب نظری منتخب، مدل خود را تدوین می کنیم و تاثیر عوامل موثر بر اشتغال غیر رسمی را مورد سنجش قرار می دهیم و به تفسیر نتایج می پردازیم. فصل پنجم نیز به جمع بندی فصول، ارائه نتایج و یافته های تحقیق و بیان چند پیشنهاد اختصاص یافته است.